Kalpana chawla biography in marathi poem

न&#;व:कल&#;पन&#; च&#;वल&#;

जन&#;म:१ ज&#;ल&#; १९६१

पह&#;ल&#; अ&#;तर&#;ळ उड&#;ड&#;ण:१९९६ मध&#;य&#; STS-८७

द&#;सर&#; आण&#; अ&#;त&#;म अ&#;तर&#;ळ उड&#;ड&#;ण मध&#;य&#; STS उड&#;ड&#;ण

प&#;रस&#;क&#;र:क&#;&#;ग&#;र&#;सनल स&#;प&#;स म&#;डल ऑफ ऑनर, न&#;स&#; स&#;प&#;स फ&#;ल&#;इट म&#;डल आण&#; NASA व&#;श&#;ष&#;ट स&#;व&#; पदक

जन&#;म ठ&#;क&#;ण:कर&#;न&#;ल

वड&#;ल:बन&#;रस&#; ल&#;ल च&#;वल&#;

आई:स&#;ज&#;य&#;त&#; च&#;वल&#;

पत&#;:ज&#;न-प&#;यर&#; ह&#;र&#;सन

व&#;यवस&#;य:अभ&#;य&#;त&#;, त&#;त&#;रज&#;ञ

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; ब&#;लपण

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; एक प&#;रस&#;द&#;ध अ&#;तर&#;ळव&#;र आण&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त प&#;रव&#;स करण&#;र&#; भ&#;रत&#;य व&#;श&#;च&#; पह&#;ल&#; मह&#;ल&#; ह&#;त&#;.

त&#;च&#; उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;मग&#;र&#; आण&#; अवक&#;श स&#;श&#;धन&#;त&#;ल य&#;गद&#;न&#;म&#;ळ&#; जगभर&#;त&#;ल अस&#;ख&#;य व&#;यक&#;त&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; म&#;ळ&#;ल&#; आह&#;.

17 म&#;र&#;च र&#;ज&#; कर&#;न&#;ल, हर&#;य&#;ण&#;, भ&#;रत य&#;थ&#; जन&#;मल&#;ल&#;य&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; ब&#;लपण त&#;च&#;य&#; आक&#;&#;क&#;ष&#;, द&#;ढन&#;श&#;चय आण&#; एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;च&#; आवड न&#;र&#;म&#;ण करण&#;य&#;त महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण भ&#;म&#;क&#; बज&#;वल&#;.

य&#; प&#;रत&#;स&#;द&#;त, आम&#;ह&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; ब&#;लपण&#;बद&#;दल तपश&#;लव&#;र म&#;ह&#;त&#; एक&#;सप&#;ल&#;र कर&#;, म&#;ख&#;य घटन&#;, प&#;रभ&#;व आण&#; अन&#;भव&#;&#;वर प&#;रक&#;श ट&#;क&#; ज&#;य&#;न&#; त&#;च&#; त&#;र&#;पर&#;य&#;तच&#; प&#;रव&#;स घडवल&#;.

स&#;र&#;व&#;त&#;च&#; ज&#;वन आण&#; क&#;ट&#;&#;ब&#;क प&#;र&#;श&#;वभ&#;म&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; जन&#;म हर&#;य&#;ण&#;त&#;ल कर&#;न&#;ल य&#;थ&#;ल एक&#; मध&#;यमवर&#;ग&#;य क&#;ट&#;&#;ब&#;त झ&#;ल&#;.

त&#;च&#; वड&#;ल बन&#;रस&#; ल&#;ल च&#;वल&#; ह&#; सरक&#;र&#; अध&#;क&#;र&#; ह&#;त&#; आण&#; आई स&#;ज&#;य&#;त&#; च&#;वल&#; य&#; ग&#;ह&#;ण&#; ह&#;त&#;य&#;.

कल&#;पन&#;ल&#; स&#;न&#;त&#; आण&#; द&#;प&#; य&#; द&#;न बह&#;ण&#; ह&#;त&#;य&#;, ज&#;य&#;&#;च&#;य&#;श&#; त&#;च&#; आय&#;ष&#;यभर घन&#;ष&#;ठ न&#;त&#; ह&#;त&#;.

लह&#;नपण&#;प&#;स&#;नच, कल&#;पन&#;न&#; एक ज&#;ज&#;ञ&#;स&#; आण&#; ज&#;ज&#;ञ&#;स&#; स&#;वभ&#;व द&#;खवल&#;, व&#;ज&#;ञ&#;न, गण&#;त आण&#; त&#;य&#;पल&#;कडच&#;य&#; जग&#;मध&#;य&#; उत&#;स&#;कत&#; द&#;खवल&#;.

श&#;क&#;षण&#;क प&#;रव&#;स आण&#; उड&#;ड&#;ण&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;म:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;न&#; कर&#;न&#;ल य&#;थ&#;ल ट&#;ग&#;र श&#;ळ&#;त श&#;क&#;षण घ&#;तल&#;, ज&#;थ&#; त&#;न&#; श&#;क&#;षण&#;कद&#;ष&#;ट&#;य&#; उत&#;क&#;ष&#;ट क&#;मग&#;र&#; क&#;ल&#;.

श&#;ल&#;य वर&#;ष&#;&#;मध&#;य&#; स&#;थ&#;न&#;क फ&#;ल&#;इ&#;ग क&#;लबमध&#;य&#; उड&#;ड&#;ण प&#;ह&#;ल&#;य&#;न&#;तर त&#;ल&#; उड&#;ड&#;ण&#;च&#; आवड न&#;र&#;म&#;ण झ&#;ल&#;.

कल&#;पन&#;च&#; व&#;म&#;नच&#;लन&#;च&#; आवड आण&#; व&#;म&#;न&#;क ह&#;ण&#;य&#;च&#; त&#;च&#; स&#;वप&#;न त&#;च&#;य&#; श&#;क&#;षण&#;त प&#;रगत&#; करत असत&#;न&#; अध&#;क द&#;ढ ह&#;त ग&#;ल&#;.

अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#; आण&#; य&#;न&#;यट&#;ड स&#;ट&#;ट&#;समध&#;य&#; ज&#;ण&#;:

कर&#;न&#;लमध&#;य&#; श&#;ल&#;य श&#;क&#;षण प&#;र&#;ण क&#;ल&#;य&#;न&#;तर, कल&#;पन&#;न&#; च&#;द&#;गडमध&#;ल प&#;ज&#;ब अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; मह&#;व&#;द&#;य&#;लय&#;त&#;न एर&#;न&#;ट&#;कल अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;च&#; पदव&#; घ&#;तल&#;.

त&#;न&#; मध&#;य&#; ऑनर&#;ससह पदव&#; प&#;र&#;प&#;त क&#;ल&#; आण&#; न&#;तर त&#;च&#; उच&#;च श&#;क&#;षण घ&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;ल क&#;रक&#;र&#;द प&#;ढ&#; न&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#; त&#; य&#;न&#;यट&#;ड स&#;ट&#;ट&#;समध&#;य&#; ग&#;ल&#;.

एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; पदव&#;य&#;त&#;तर पदव&#; आण&#; ड&#;क&#;टर&#;ट:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; मध&#;य&#; अर&#;ल&#;&#;ग&#;टन य&#;थ&#;ल ट&#;क&#;स&#;स व&#;द&#;य&#;प&#;ठ&#;त&#;न एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; पदव&#;य&#;त&#;तर पदव&#; म&#;ळवल&#;.

त&#;य&#;न&#;तर त&#;न&#; स&#;श&#;धन&#;च&#; आवड ज&#;प&#;सल&#; आण&#; प&#;एच.ड&#;.

मध&#;य&#; क&#;ल&#;र&#;ड&#; ब&#;ल&#;डर व&#;द&#;य&#;प&#;ठ&#;त&#;न एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#;.

त&#;च&#; ड&#;क&#;टर&#;ट स&#;श&#;धन व&#;म&#;न&#;न&#; उच&#;च व&#;ग&#;न&#; य&#;ण&#;ऱ&#;य&#; जट&#;ल व&#;य&#;प&#;रव&#;ह&#;च&#;य&#; अन&#;करण&#;वर लक&#;ष क&#;&#;द&#;र&#;त क&#;ल&#;.

व&#;य&#;वस&#;य&#;क कर&#;अर आण&#; यश:

अभ&#;य&#;स प&#;र&#;ण क&#;ल&#;य&#;न&#;तर कल&#;पन&#;न&#; क&#;ल&#;फ&#;र&#;न&#;य&#;त&#;ल न&#;स&#;च&#;य&#; एम&#;स र&#;सर&#;च स&#;&#;टरमध&#;य&#; स&#;श&#;धन श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ म&#;हण&#;न क&#;म करण&#;य&#;स स&#;र&#;व&#;त क&#;ल&#;.

त&#;च&#; क&#;र&#;य प&#;र&#;म&#;ख&#;य&#;न&#; व&#;य&#;गत&#;क&#;, स&#;गणक&#;य द&#;रव गत&#;श&#;लत&#; आण&#; व&#;व&#;ध अवक&#;श म&#;ह&#;म&#;&#;स&#;ठ&#; एअरफ&#;र&#;म घटक&#;&#;च&#; व&#;श&#;ल&#;षण य&#;वर क&#;&#;द&#;र&#;त ह&#;त&#;.

कल&#;पन&#;न&#; NASA च&#;य&#; स&#;प&#;स शटल प&#;र&#;ग&#;र&#;मच&#;य&#; व&#;क&#;स&#;मध&#;य&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न द&#;ल&#;, ज&#;य&#;मध&#;य&#; स&#;प&#;सक&#;र&#;फ&#;ट ड&#;झ&#;इन आण&#; थर&#;मल प&#;र&#;ट&#;क&#;शन स&#;स&#;टमच&#; ऑप&#;ट&#;म&#;यझ&#;शन सम&#;व&#;ष&#;ट आह&#;.

अ&#;तर&#;ळव&#;र उम&#;दव&#;र म&#;हण&#;न न&#;वड:

मध&#;य&#;, कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; न&#;स&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र क&#;र&#;यक&#;रम&#;स&#;ठ&#; उम&#;दव&#;र म&#;हण&#;न न&#;वड झ&#;ल&#;.

त&#;न&#; ह&#;य&#;स&#;टन, ट&#;क&#;स&#;स य&#;थ&#;ल ज&#;न&#;सन स&#;प&#;स स&#;&#;टरमध&#;य&#; कठ&#;र प&#;रश&#;क&#;षण क&#;र&#;यक&#;रम प&#;र प&#;डल&#;, ज&#;थ&#; त&#;न&#; अ&#;तर&#;ळ य&#;न ऑपर&#;शन, एक&#;स&#;ट&#;र&#;व&#;ह&#;क&#;य&#;लर क&#;र&#;य&#;कल&#;प आण&#; जगण&#;य&#;च&#; प&#;रश&#;क&#;षण&#;त&#;ल क&#;शल&#;य&#; द&#;खवल&#;.

पह&#;ल&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; अ&#;तर&#;ळ प&#;रव&#;स&#;च&#; स&#;वप&#;न 19 न&#;व&#;ह&#;&#;बर र&#;ज&#; सत&#;य&#;त उतरल&#;, ज&#;व&#;ह&#; त&#;न&#; स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;वर उड&#;ड&#;ण क&#;ल&#;.

STS य&#; म&#;शनन&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग आण&#; उपग&#;रह त&#;न&#;त करण&#;य&#;वर भर द&#;ल&#;.

त&#;च&#;य&#; पह&#;ल&#;य&#; म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न, कल&#;पन&#;न&#; एक&#;ण 15 द&#;वस, 16 त&#;स आण&#; 34 म&#;न&#;ट&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त घ&#;लवल&#;, प&#;थ&#;व&#;भ&#;वत&#; व&#;ळ&#; प&#;रदक&#;ष&#;ण&#; क&#;ल&#;.

अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;त य&#;गद&#;न:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; श&#;क&#;षण

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; एक भ&#;रत&#;य-अम&#;र&#;कन अ&#;तर&#;ळव&#;र आण&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त ज&#;ण&#;र&#; भ&#;रत&#;य व&#;श&#;च&#; पह&#;ल&#; मह&#;ल&#; ह&#;त&#;.

त&#;च&#; जन&#;म 17 म&#;र&#;च र&#;ज&#; कर&#;न&#;ल, हर&#;य&#;ण&#;, भ&#;रत य&#;थ&#; झ&#;ल&#;. त&#;च&#; प&#;र&#;ण न&#;व कल&#;पन&#; च&#;वल&#; स&#;न&#;त&#; ह&#;त&#; आण&#; त&#; च&#;र भ&#;व&#;ड&#;&#;मध&#;य&#; सर&#;व&#;त लह&#;न ह&#;त&#;.

कल&#;पन&#;ल&#; लह&#;नपण&#;प&#;स&#;नच उड&#;ड&#;ण आण&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;च&#; आवड ह&#;त&#;, ज&#;य&#;म&#;ळ&#; त&#; एक प&#;रस&#;द&#;ध अ&#;तर&#;ळव&#;र बनल&#;.

ह&#; ल&#;ख कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; श&#;क&#;षण&#;च&#; तपश&#;लव&#;र म&#;ह&#;त&#; प&#;रद&#;न करत&#;, ज&#;य&#;त त&#;च&#; स&#;र&#;व&#;त&#;च&#; श&#;ल&#;य श&#;क&#;षण, मह&#;व&#;द&#;य&#;लय&#;न वर&#;ष&#; आण&#; व&#;म&#;न&#;क अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;ल क&#;रक&#;र&#;द य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श आह&#;.

प&#;र&#;र&#;भ&#;क श&#;क&#;षण आण&#; श&#;ल&#;य श&#;क&#;षण:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;न&#; त&#;च&#; औपच&#;र&#;क श&#;क&#;षण कर&#;न&#;ल य&#;थ&#;ल ट&#;ग&#;र स&#;क&#;लमध&#;य&#; स&#;र&#; क&#;ल&#;.

त&#;न&#; उत&#;क&#;ष&#;ट श&#;क&#;षण&#;क वचन द&#;ल&#; आण&#; त&#; एक अपव&#;द&#;त&#;मक व&#;द&#;य&#;र&#;थ&#;न&#; ह&#;त&#;. त&#;च&#;य&#; श&#;क&#;षक&#;&#;न&#; त&#;च&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;च&#; आवड ओळखल&#; आण&#; त&#;ल&#; त&#;च&#;य&#; स&#;वप&#;न&#;&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#;य&#;स प&#;र&#;त&#;स&#;ह&#;त क&#;ल&#;. कल&#;पन&#;च&#;य&#; स&#;र&#;व&#;त&#;च&#;य&#; श&#;क&#;षण&#;न&#; त&#;च&#;य&#; भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल यश&#;च&#; प&#;य&#; घ&#;तल&#; आण&#; गण&#;त आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;त त&#;व&#;र रस न&#;र&#;म&#;ण क&#;ल&#;.

मह&#;व&#;द&#;य&#;लय&#;न वर&#;ष&#; आण&#; अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; अभ&#;य&#;स:

त&#;च&#; श&#;ल&#;य श&#;क&#;षण प&#;र&#;ण क&#;ल&#;य&#;न&#;तर कल&#;पन&#; च&#;वल&#;न&#; भ&#;रत&#;त&#;ल च&#;द&#;गड य&#;थ&#;ल प&#;ज&#;ब अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; मह&#;व&#;द&#;य&#;लय&#;त प&#;रव&#;श घ&#;तल&#;.

मध&#;य&#; त&#;न&#; एर&#;न&#;ट&#;कल इ&#;ज&#;न&#;अर&#;&#;गमध&#;य&#; ब&#;चलर ऑफ इ&#;ज&#;न&#;अर&#;&#;ग पदव&#; म&#;ळवल&#;.

त&#;च&#;य&#; मह&#;व&#;द&#;य&#;लय&#;न वर&#;ष&#;&#;मध&#;य&#;, कल&#;पन&#;न&#; त&#;च&#;य&#; अभ&#;य&#;स&#;त, व&#;श&#;षत: व&#;म&#;न ड&#;झ&#;इन आण&#; व&#;य&#;गत&#;क&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त व&#;षय&#;&#;मध&#;य&#; उत&#;क&#;ष&#;ट क&#;मग&#;र&#; क&#;ल&#;.

त&#;च&#; एर&#;न&#;ट&#;क&#;सच&#; आवड त&#;च&#;य&#; श&#;कण&#;य&#;त&#;ल समर&#;पण आण&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;च&#;य&#; स&#;म&#; प&#;ढ&#; ढकलण&#;य&#;च&#;य&#; त&#;च&#;य&#; इच&#;छ&#;म&#;ळ&#; व&#;ढल&#;.

एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; पदव&#;य&#;त&#;तर पदव&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; श&#;क&#;षण&#;क प&#;रयत&#;न&#;&#;म&#;ळ&#; त&#;ल&#; य&#;न&#;यट&#;ड स&#;ट&#;ट&#;सल&#; न&#;ल&#;, ज&#;थ&#; त&#;न&#; एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;च&#; श&#;क&#;षण च&#;ल&#; ठ&#;वल&#;.

मध&#;य&#;, त&#;न&#; आर&#;ल&#;&#;ग&#;टन य&#;थ&#;ल ट&#;क&#;स&#;स व&#;द&#;य&#;प&#;ठ&#;त&#;न एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; म&#;स&#;टर ऑफ स&#;यन&#;स पदव&#; म&#;ळवल&#;. त&#;च&#;य&#; म&#;स&#;टरच&#; प&#;रब&#;ध स&#;ल&#;पस&#;ट&#;र&#;मसह प&#;ख&#;&#;वर&#;ल व&#;य&#;प&#;रव&#;ह&#;च&#;य&#; अन&#;करण&#;वर क&#;&#;द&#;र&#;त ह&#;त&#;.

एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; ड&#;क&#;टर&#;ट:

कल&#;पन&#;च&#; ज&#;ञ&#;न&#;च&#; तह&#;न आण&#; एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त य&#;गद&#;न द&#;ण&#;य&#;च&#; त&#;च&#; महत&#;त&#;व&#;क&#;&#;क&#;ष&#; य&#;म&#;ळ&#; त&#;ल&#; प&#;एच.ड&#;.

मध&#;य&#;, त&#;न&#; क&#;ल&#;र&#;ड&#; ब&#;ल&#;डर व&#;द&#;य&#;प&#;ठ&#;त&#;न एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; ड&#;क&#;टर&#;ट म&#;ळवल&#;. त&#;च&#; ड&#;क&#;टर&#;ट स&#;श&#;धन ट&#;र&#;न&#;स&#;न&#;क व&#;ग&#;न&#; व&#;म&#;न&#;च&#;य&#; वर&#;तन&#;वर क&#;&#;द&#;र&#;त ह&#;त&#;.

समर&#;पण आण&#; कठ&#;र पर&#;श&#;रम त&#;च&#;य&#; ड&#;क&#;टर&#;ट अभ&#;य&#;स&#;त&#;न द&#;स&#;न आल&#;, ज&#;थ&#; त&#;न&#; द&#;रव गत&#;श&#;लत&#;, व&#;म&#;न स&#;थ&#;रत&#; आण&#; स&#;गणक&#;य द&#;रव गत&#;श&#;लत&#; य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;&#;मध&#;य&#; क&#;शल&#;य व&#;कस&#;त क&#;ल&#;.

स&#;श&#;धन आण&#; व&#;य&#;वस&#;य&#;क अन&#;भव:

ड&#;क&#;टर&#;ट प&#;र&#;ण क&#;ल&#;य&#;न&#;तर कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; क&#;ल&#;फ&#;र&#;न&#;य&#;त&#;ल न&#;स&#;च&#;य&#; एम&#;स र&#;सर&#;च स&#;&#;टरमध&#;य&#; क&#;म क&#;ल&#;.

त&#;न&#; एअरफ&#;र&#;म एर&#;ड&#;यन&#;म&#;क&#;स, स&#;म&#;य&#;ल&#;शन आण&#; स&#;म&#; स&#;तर न&#;य&#;त&#;रण य&#;सह व&#;व&#;ध व&#;षय&#;&#;वर स&#;श&#;धन क&#;ल&#;. त&#;च&#;य&#; क&#;र&#;य&#;न&#; क&#;र&#;यक&#;षम आण&#; न&#;व&#;न&#;यप&#;र&#;ण व&#;म&#;न ड&#;झ&#;इनच&#;य&#; व&#;क&#;स&#;स ह&#;तभ&#;र ल&#;वल&#;. कल&#;पन&#;च&#;य&#; स&#;श&#;धन प&#;रक&#;शन&#; आण&#; त&#;&#;त&#;र&#;क अहव&#;ल&#;&#;न&#; त&#;च&#; क&#;शल&#;य प&#;रदर&#;श&#;त क&#;ल&#; आण&#; त&#;ल&#; य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त&#;ल एक प&#;रत&#;ष&#;ठ&#;त व&#;य&#;वस&#;य&#;क म&#;हण&#;न स&#;थ&#;प&#;त क&#;ल&#;.

न&#;स&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र न&#;वड आण&#; प&#;रश&#;क&#;षण:

मध&#;य&#;, कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; न&#;स&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र उम&#;दव&#;र म&#;हण&#;न न&#;वड झ&#;ल&#;.

त&#;च&#; न&#;वड ह&#; एक महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण क&#;मग&#;र&#; ह&#;त&#;, क&#;रण त&#; प&#;रत&#;ष&#;ठ&#;त अ&#;तर&#;ळव&#;र क&#;र&#;यक&#;रम&#;स&#;ठ&#; न&#;वडल&#;य&#; ग&#;ल&#;ल&#;य&#; क&#;ह&#; भ&#;रत&#;य व&#;श&#;च&#;य&#; व&#;यक&#;त&#;&#;प&#;क&#; एक बनल&#;.

कल&#;पन&#;न&#; ट&#;क&#;स&#;समध&#;ल ह&#;य&#;स&#;टन य&#;थ&#;ल न&#;स&#;च&#;य&#; ज&#;न&#;सन स&#;प&#;स स&#;&#;टरमध&#;य&#; कठ&#;र प&#;रश&#;क&#;षण घ&#;तल&#;.

त&#;च&#;य&#; प&#;रश&#;क&#;षण&#;मध&#;य&#; स&#;प&#;सक&#;र&#;फ&#;ट स&#;स&#;टम, स&#;प&#;सव&#;क&#;&#;ग, शटल ऑपर&#;शन&#;स आण&#; श&#;र&#;र&#;क फ&#;टन&#;स य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श ह&#;त&#;. त&#;न&#; त&#;च&#;य&#; प&#;रश&#;क&#;षण&#;त उत&#;क&#;ष&#;ट क&#;मग&#;र&#; क&#;ल&#;, अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;स&#;ठ&#; त&#;च&#; य&#;ग&#;यत&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#;य&#; जब&#;बद&#;ऱ&#;य&#;&#;च&#;य&#; म&#;गण&#;च&#; स&#;वर&#;प ह&#;त&#;ळण&#;य&#;च&#; त&#;च&#; क&#;षमत&#; प&#;रदर&#;श&#;त क&#;ल&#;.

अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त ज&#;ण&#;य&#;च&#; पह&#;ल&#; स&#;ध&#; मध&#;य&#; म&#;ळ&#;ल&#; ज&#;व&#;ह&#; त&#;न&#; स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;च&#;य&#; STS म&#;शनमध&#;य&#; म&#;शन व&#;श&#;षज&#;ञ म&#;हण&#;न क&#;म क&#;ल&#;.

य&#; म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न, त&#;न&#; स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण प&#;रय&#;ग आण&#; स&#;र&#;य&#;च&#;य&#; ब&#;ह&#;य व&#;त&#;वरण&#;च&#;य&#; अभ&#;य&#;स&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त स&#;श&#;धन क&#;ल&#;. कल&#;पन&#;च&#; अपव&#;द&#;त&#;मक क&#;मग&#;र&#; आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क श&#;ध&#;त&#;ल समर&#;पण&#;म&#;ळ&#; त&#;च&#; सहक&#;र&#; आण&#; व&#;य&#;पक व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क सम&#;द&#;य&#;कड&#;न त&#;च&#; प&#;रश&#;स&#; झ&#;ल&#;.

द&#;&#;खद अपघ&#;त आण&#; व&#;रस&#;:

द&#;र&#;द&#;व&#;न&#;, 1 फ&#;ब&#;र&#;व&#;र&#; र&#;ज&#;, स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;वर त&#;च&#;य&#; द&#;सर&#;&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न, प&#;थ&#;व&#;च&#;य&#; व&#;त&#;वरण&#;त प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श क&#;ल&#;य&#;वर य&#;नच&#; व&#;घटन झ&#;ल&#;, पर&#;ण&#;म&#; सर&#;व क&#;र&#; सदस&#;य&#;&#;च&#; न&#;कस&#;न झ&#;ल&#;.

य&#; अपघ&#;त&#;त कल&#;पन&#; च&#;वल&#;सह अन&#;य सह&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#; म&#;त&#;य&#; झ&#;ल&#;. य&#; व&#;न&#;शक&#;र&#; घटन&#;न&#; ज&#;गत&#;क अ&#;तर&#;ळ सम&#;द&#;य&#;ल&#; ह&#;दरव&#;न स&#;डल&#; आण&#; जग&#;ल&#; अवक&#;श स&#;श&#;धन&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त ज&#;ख&#;म आण&#; त&#;य&#;ग&#;&#;च&#; आठवण कर&#;न द&#;ल&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; व&#;रस&#; महत&#;त&#;व&#;क&#;&#;क&#;ष&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र आण&#; श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ&#;&#;च&#;य&#; प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#;.

त&#;च&#; आवड, द&#;ढन&#;श&#;चय आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क श&#;ध&#;च&#; वचनबद&#;धत&#; अडथळ&#; त&#;डण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; अज&#;ञ&#;त श&#;धण&#;य&#;स&#;ठ&#; प&#;रयत&#;न करण&#;ऱ&#;य&#; व&#;यक&#;त&#;&#;स&#;ठ&#; आश&#;च&#; क&#;रण म&#;हण&#;न क&#;म करत&#;.

त&#;च&#;य&#; य&#;गद&#;न&#;च&#; सन&#;म&#;न करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न, त&#;त&#;रज&#;ञ&#;न, अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; आण&#; गण&#;त (STEM) क&#;ष&#;त&#;र&#;त कर&#;अर करण&#;य&#;स&#;ठ&#; तर&#;ण मन&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#; त&#;च&#;य&#; स&#;मरण&#;र&#;थ अस&#;ख&#;य श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#;, प&#;रस&#;क&#;र आण&#; स&#;स&#;थ&#; स&#;थ&#;पन करण&#;य&#;त आल&#;य&#; आह&#;त.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; क&#;रक&#;र&#;द

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न क&#;रक&#;र&#;द उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;मग&#;र&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;त&#;ल महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न&#;&#;न&#; भरल&#;ल&#; ह&#;त&#;.

ह&#; ल&#;ख त&#;च&#;य&#; क&#;रक&#;र&#;द&#;च&#; सर&#;वसम&#;व&#;शक ल&#;ख&#;ज&#;ख&#; प&#;रद&#;न करत&#;, ज&#;य&#;त त&#;च&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न न&#;वड, त&#;च&#; म&#;ह&#;म आण&#; अवक&#;श व&#;ज&#;ञ&#;न&#;च&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;वर&#;ल त&#;च&#; प&#;रभ&#;व य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श आह&#;.

अ&#;तर&#;ळव&#;र उम&#;दव&#;र म&#;हण&#;न न&#;वड:

मध&#;य&#;, कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; NASA अ&#;तर&#;ळव&#;र उम&#;दव&#;र म&#;हण&#;न न&#;वड झ&#;ल&#;, ज&#;य&#;म&#;ळ&#; त&#; प&#;रत&#;ष&#;ठ&#;त क&#;र&#;यक&#;रम&#;स&#;ठ&#; न&#;वडल&#;य&#; ज&#;ण&#;ऱ&#;य&#; भ&#;रत&#;य व&#;श&#;च&#;य&#; क&#;ह&#; व&#;यक&#;त&#;&#;प&#;क&#; एक बनल&#;.

त&#;च&#; न&#;वड ह&#; त&#;च&#; अपव&#;द&#;त&#;मक श&#;क&#;षण&#;क प&#;र&#;श&#;वभ&#;म&#; आण&#; व&#;म&#;न&#;क&#; आण&#; अवक&#;श स&#;श&#;धन&#;च&#; त&#;च&#; आवड य&#;च&#; प&#;र&#;व&#; ह&#;त&#;. कल&#;पन&#;न&#; त&#;च&#;य&#; भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल म&#;ह&#;म&#;&#;च&#;य&#; तय&#;र&#;स&#;ठ&#; ह&#;य&#;स&#;टन, ट&#;क&#;स&#;स य&#;थ&#;ल न&#;स&#;च&#;य&#; ज&#;न&#;सन स&#;प&#;स स&#;&#;टरमध&#;य&#; गहन प&#;रश&#;क&#;षण क&#;र&#;यक&#;रम घ&#;तल&#;.

पह&#;ल&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म - STS

स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण आण&#; स&#;र भ&#;त&#;कश&#;स&#;त&#;र&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त व&#;व&#;ध व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग आण&#; न&#;र&#;क&#;षण&#; करण&#; ह&#; य&#; म&#;शनच&#; उद&#;द&#;ष&#;ट आह&#;.

16 द&#;वस&#;&#;च&#;य&#; म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न, कल&#;पन&#; य&#;&#;न&#; अ&#;तर&#;ळ य&#;न&#;वर स&#;श&#;धन आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क उपकरण&#; व&#;यवस&#;थ&#;प&#;त करण&#;य&#;त महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण भ&#;म&#;क&#; बज&#;वल&#;.

म&#;शनमध&#;ल त&#;च&#;य&#; य&#;गद&#;न&#;म&#;ळ&#; त&#;च&#; क&#;शल&#;य आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क श&#;ध&#;च&#; समर&#;पण द&#;स&#;न आल&#;.

द&#;सर&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म - STS आण&#; द&#;&#;खद अपघ&#;त:

द&#;र&#;द&#;व&#;न&#;, Demand म&#;हण&#;न न&#;य&#;क&#;त क&#;ल&#;ल&#;य&#; स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;वर असल&#;ल&#;य&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; द&#;सर&#; अ&#;तर&#;ळ अभ&#;य&#;न एक&#; व&#;न&#;शक&#;र&#; अपघ&#;त&#;त स&#;पल&#;.

1 फ&#;ब&#;र&#;व&#;र&#; र&#;ज&#;, प&#;थ&#;व&#;च&#;य&#; व&#;त&#;वरण&#;त प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श करत&#;न&#;, अ&#;तर&#;ळ य&#;न&#;च&#; व&#;घटन झ&#;ल&#;, पर&#;ण&#;म&#; सर&#;व क&#;र&#; सदस&#;य&#;&#;च&#; न&#;कस&#;न झ&#;ल&#;. य&#; अपघ&#;त&#;न&#; जग&#;ल&#; धक&#;क&#; बसल&#; आण&#; अवक&#;श स&#;श&#;धन&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त ज&#;ख&#;म आण&#; आव&#;ह&#;न&#; अध&#;र&#;ख&#;त क&#;ल&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; द&#;&#;खद न&#;धन&#;म&#;ळ&#; ज&#;गत&#;क स&#;तर&#;वर श&#;क व&#;यक&#;त करण&#;य&#;त आल&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;त&#;ल त&#;य&#;&#;च&#;य&#; य&#;गद&#;न&#;च&#; ग&#;रव करण&#;य&#;त आल&#;.

अपघ&#;त&#;च&#;य&#; तप&#;स&#;म&#;ळ&#; NASA च&#;य&#; स&#;रक&#;ष&#; प&#;र&#;ट&#;क&#;ल आण&#; स&#;प&#;स शटल प&#;र&#;ग&#;र&#;ममध&#;य&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण बदल झ&#;ल&#;, ज&#;य&#;न&#; क&#;र&#; स&#;रक&#;ष&#; आण&#; व&#;हन अख&#;डत&#;च&#;य&#; महत&#;त&#;व&#;वर ज&#;र द&#;ल&#;.

अ&#;तर&#;ळ व&#;ज&#;ञ&#;न&#;त&#;ल व&#;रस&#; आण&#; य&#;गद&#;न:

त&#;च&#; क&#;रक&#;र&#;द अक&#;ल&#; स&#;प&#;ष&#;ट&#;त आल&#; असल&#; तर&#;, कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; अ&#;तर&#;ळ व&#;ज&#;ञ&#;न आण&#; स&#;श&#;धन&#;त&#;ल य&#;गद&#;न क&#;यम आह&#;.

त&#;च&#;य&#; क&#;र&#;य&#;च&#; आण&#; स&#;श&#;धन&#;च&#; य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;वर क&#;यमस&#;वर&#;प&#; पर&#;ण&#;म झ&#;ल&#; आह&#;. कल&#;पन&#;च&#; एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;त&#;ल क&#;शल&#;य आण&#; अवक&#;श उड&#;ड&#;ण&#;च&#; ग&#;&#;त&#;ग&#;&#;त समज&#;न घ&#;ण&#;य&#;च&#; त&#;च&#; आवड ह&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क ज&#;ञ&#;न&#;च&#; प&#;रगत&#; करण&#;य&#;स&#;ठ&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण ठरल&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; स&#;श&#;धन आण&#; त&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न क&#;ल&#;ल&#;य&#; प&#;रय&#;ग&#;&#;न&#; फ&#;ल&#;इड ड&#;यन&#;म&#;क&#;स, म&#;यक&#;र&#;ग&#;र&#;व&#;ट&#; स&#;श&#;धन आण&#; स&#;र भ&#;त&#;कश&#;स&#;त&#;र य&#;सह अभ&#;य&#;स&#;च&#;य&#; व&#;व&#;ध क&#;ष&#;त&#;र&#;&#;मध&#;य&#; य&#;गद&#;न द&#;ल&#;.

ट&#;र&#;न&#;स&#;न&#;क व&#;ग&#;न&#; व&#;म&#;न&#;च&#; वर&#;तन समज&#;न घ&#;ण&#;य&#;च&#; त&#;च&#; समर&#;पण आण&#; प&#;ख&#;&#;वर&#;ल एअरफ&#;ल&#; स&#;म&#;य&#;ल&#;शनवर&#;ल त&#;च&#;य&#; क&#;म&#;म&#;ळ&#; व&#;म&#;न ड&#;झ&#;इन आण&#; एर&#;ड&#;यन&#;म&#;क&#;सवर पर&#;ण&#;म झ&#;ल&#; आह&#;.

त&#;च&#;य&#; त&#;&#;त&#;र&#;क य&#;गद&#;न&#;च&#;य&#; पल&#;कड&#;, कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; क&#;रक&#;र&#;द&#;न&#; जगभर&#;त&#;ल तर&#;ण श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#;य&#; प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ल&#; आह&#;.

भ&#;रत&#;त&#;ल एक&#; छ&#;ट&#;य&#; शहर&#;त&#;न अ&#;तर&#;ळव&#;र ह&#;ण&#;य&#;च&#; त&#;च&#; प&#;रव&#;स द&#;ढन&#;श&#;चय, च&#;क&#;ट&#; आण&#; स&#;वप&#;न&#;&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#;य&#;च&#; प&#;रत&#;क आह&#;.

सन&#;म&#;न आण&#; म&#;न&#;यत&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;मग&#;र&#; आण&#; य&#;गद&#;न&#;ल&#; अन&#;क मरण&#;त&#;तर सन&#;म&#;न आण&#; प&#;रस&#;क&#;र&#;&#;न&#; म&#;न&#;यत&#; द&#;ण&#;य&#;त आल&#; आह&#;.

त&#;ल&#; मरण&#;त&#;तर क&#;&#;ग&#;र&#;सनल स&#;प&#;स म&#;डल ऑफ ऑनर, NASA स&#;प&#;स फ&#;ल&#;इट म&#;डल आण&#; NASA ड&#;स&#;ट&#;&#;ग&#;व&#;श&#;ड सर&#;व&#;ह&#;स म&#;डल, इतर&#;&#;सह सन&#;म&#;न&#;त करण&#;य&#;त आल&#; आह&#;. त&#;च&#;य&#; व&#;रश&#;च&#; स&#;मरण करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; इच&#;छ&#;क श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ आण&#; अभ&#;य&#;त&#;य&#;&#;न&#; प&#;ठ&#;&#;ब&#; द&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#; त&#;च&#;य&#; न&#;व&#;न&#; अन&#;क श&#;क&#;षण&#;क स&#;स&#;थ&#;, श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#; आण&#; स&#;श&#;धन क&#;र&#;यक&#;रम स&#;थ&#;पन करण&#;य&#;त आल&#; आह&#;त.

न&#;ष&#;कर&#;ष:

अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; क&#;रक&#;र&#;द ह&#; त&#;च&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;च&#; आवड, त&#;च&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क य&#;गद&#;न आण&#; ज&#;ञ&#;न&#;च&#;य&#; स&#;म&#; ओल&#;&#;डण&#;य&#;स&#;ठ&#;च&#; त&#;च&#; समर&#;पण य&#;म&#;ळ&#; च&#;न&#;ह&#;&#;क&#;त ह&#;त&#;.

त&#;च&#; क&#;रक&#;र&#;द कम&#; करण&#;र&#; श&#;क&#;&#;त&#;क&#; अस&#;नह&#;, त&#;च&#; व&#;रस&#; भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ, अभ&#;य&#;त&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;रण&#; म&#;हण&#;न जगत&#;. कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; अवक&#;श व&#;ज&#;ञ&#;न&#;च&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;वर&#;ल अम&#;ट प&#;रभ&#;व&#;म&#;ळ&#; व&#;श&#;व&#;व&#;षय&#;च&#;य&#; आपल&#;य&#; आकलन&#;ल&#; आक&#;र म&#;ळत&#; आण&#; म&#;नव&#; आत&#;म&#;य&#;च&#;य&#; श&#;ध आण&#; श&#;ध&#;च&#;य&#; अटळ श&#;ध&#;च&#; आठवण कर&#;न द&#;त&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; क&#;र&#;य&#;च&#; व&#;य&#;प&#;त&#;

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#; एक क&#;शल अ&#;तर&#;ळव&#;र ह&#;त&#;य&#; ज&#;य&#;&#;च&#;य&#; क&#;र&#;य&#;च&#;य&#; व&#;य&#;प&#;त&#;मध&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन, स&#;श&#;धन आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग अश&#; व&#;व&#;ध प&#;ल&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श ह&#;त&#;.

ह&#; ल&#;ख त&#;च&#;य&#; क&#;म&#;च&#;य&#; व&#;य&#;प&#;त&#;च&#; सर&#;वसम&#;व&#;शक ल&#;ख&#;ज&#;ख&#; प&#;रद&#;न करत&#;, त&#;य&#;त एक अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;च&#;य&#; भ&#;म&#;क&#; आण&#; जब&#;बद&#;ऱ&#;य&#;, व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन&#;त&#;ल त&#;च&#; य&#;गद&#;न आण&#; अवक&#;श स&#;श&#;धन&#;च&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;वर&#;ल त&#;च&#; प&#;रभ&#;व य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श आह&#;.

अ&#;तर&#;ळव&#;र प&#;रश&#;क&#;षण आण&#; तय&#;र&#;:

अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न, कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;&#;स&#;ठ&#; त&#;च&#; तय&#;र&#; स&#;न&#;श&#;च&#;त करण&#;य&#;स&#;ठ&#; व&#;य&#;पक प&#;रश&#;क&#;षण आण&#; तय&#;र&#; क&#;ल&#;.

त&#;च&#;य&#; प&#;रश&#;क&#;षण&#;त स&#;प&#;सक&#;र&#;फ&#;ट स&#;स&#;टम, शटल ऑपर&#;शन&#;स, एक&#;स&#;ट&#;र&#;व&#;ह&#;क&#;य&#;लर अ&#;&#;क&#;ट&#;व&#;ह&#;ट&#; (स&#;प&#;सव&#;क), र&#;ब&#;ट&#;क&#;स आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श ह&#;त&#;. त&#;ल&#; स&#;प&#;स शटलच&#; ऑपर&#;शन आण&#; द&#;खभ&#;ल, तस&#;च आपत&#;क&#;ल&#;न प&#;रक&#;र&#;य&#; आण&#; जगण&#;य&#;च&#; प&#;रश&#;क&#;षण य&#;बद&#;दल स&#;चन&#; म&#;ळ&#;ल&#;य&#;.

म&#;शन स&#;प&#;शल&#;स&#;टच&#;य&#; जब&#;बद&#;ऱ&#;य&#;:

त&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न, कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; म&#;शन तज&#;ञ म&#;हण&#;न क&#;म क&#;ल&#;, म&#;शनच&#;य&#; यशस&#;व&#;त&#;स&#;ठ&#; आवश&#;यक असल&#;ल&#; व&#;व&#;ध क&#;र&#;य&#; प&#;र प&#;डण&#;य&#;स&#;ठ&#; जब&#;बद&#;र ह&#;त&#;.

त&#;च&#;य&#; भ&#;म&#;क&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श ह&#;त&#;:

a व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग आय&#;ज&#;त करण&#;: स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण, स&#;र भ&#;त&#;कश&#;स&#;त&#;र, द&#;रव गत&#;श&#;लत&#; आण&#; स&#;श&#;धन&#;च&#;य&#; इतर क&#;ष&#;त&#;र&#;&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग आय&#;ज&#;त करण&#;य&#;त कल&#;पन&#;न&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण भ&#;म&#;क&#; बज&#;वल&#;.

त&#;न&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क उपकरण&#; च&#;लवल&#;, ड&#;ट&#; ग&#;ळ&#; क&#;ल&#; आण&#; य&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क व&#;षय&#;&#;बद&#;दलच&#; आमच&#; समज व&#;ढवण&#;य&#;स&#;ठ&#; न&#;र&#;क&#;षण&#; दस&#;तऐवज&#;करण क&#;ल&#;.

b प&#;ल&#;ड&#;स व&#;यवस&#;थ&#;प&#;त करण&#;: म&#;शन स&#;प&#;श&#;ल&#;स&#;ट म&#;हण&#;न, कल&#;पन&#; स&#;प&#;स शटलवर प&#;ल&#;ड&#;स (व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;धन&#; आण&#; उपकरण&#;) व&#;यवस&#;थ&#;प&#;त करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; ऑपर&#;ट करण&#;य&#;स&#;ठ&#; जब&#;बद&#;र ह&#;त&#;.

त&#;न&#; य&#; प&#;ल&#;ड&#;सच&#; य&#;ग&#;य क&#;र&#;य स&#;न&#;श&#;च&#;त क&#;ल&#; आण&#; त&#;य&#;&#;च&#; प&#;र&#;य&#;ग&#;क प&#;र&#;ट&#;क&#;ल क&#;र&#;य&#;न&#;व&#;त क&#;ल&#;.

c स&#;प&#;सव&#;कल&#; सह&#;य&#;यक: कल&#;पन&#; च&#;वल&#;न&#; स&#;प&#;सव&#;कमध&#;य&#; भ&#;ग घ&#;तल&#;, ज&#;थ&#; त&#;न&#; उपकरण&#; बसवण&#;, द&#;र&#;स&#;त&#; आण&#; द&#;खभ&#;ल य&#;स&#;रख&#; क&#;म&#; करण&#;य&#;स&#;ठ&#; स&#;प&#;स शटलच&#;य&#; ब&#;ह&#;र प&#;ऊल ट&#;कल&#;.

ह&#; स&#;प&#;सव&#;क म&#;शनच&#; उद&#;द&#;ष&#;ट&#; प&#;र&#;ण करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;&#;च&#;य&#; एक&#;ण यश&#;स&#;ठ&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण ह&#;त&#;.

व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन य&#;गद&#;न:

अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; क&#;र&#;य अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;&#;च&#;य&#; ऑपर&#;शनल प&#;ल&#;&#;च&#;य&#; पल&#;कड&#; व&#;स&#;त&#;रल&#; आह&#;.

त&#;च&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन य&#;गद&#;न अन&#;क क&#;ष&#;त&#;र&#;त महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण ह&#;त&#;:

a स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण स&#;श&#;धन: त&#;च&#;य&#; म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न, कल&#;पन&#;न&#; व&#;व&#;ध भ&#;त&#;क आण&#; ज&#;व&#;क घटन&#;&#;वर वजनह&#;नत&#;च&#;य&#; पर&#;ण&#;म&#;&#;च&#; अभ&#;य&#;स करण&#;य&#;स&#;ठ&#; स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण व&#;त&#;वरण&#;त प&#;रय&#;ग क&#;ल&#;.

य&#; प&#;रय&#;ग&#;&#;म&#;ळ&#; द&#;रव गत&#;श&#;लत&#;, ज&#;वलन आण&#; भ&#;त&#;क व&#;ज&#;ञ&#;न य&#;&#;स&#;रख&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त प&#;रगत&#; झ&#;ल&#;.

b स&#;र भ&#;त&#;कश&#;स&#;त&#;र: कल&#;पन&#; स&#;र&#;य&#;च&#;य&#; ब&#;ह&#;य व&#;त&#;वरण&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त स&#;श&#;धन&#;त ग&#;&#;तल&#;ल&#; ह&#;त&#;. अ&#;तर&#;ळ&#;त&#;ल अनन&#;य स&#;य&#;च&#;य&#; ब&#;&#;द&#;प&#;स&#;न स&#;र भ&#;त&#;कश&#;स&#;त&#;र&#;च&#; अभ&#;य&#;स कर&#;न, त&#;न&#; श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ&#;&#;न&#; स&#;र&#;य&#;च&#; वर&#;तन, अवक&#;श&#;त&#;ल हव&#;म&#;न&#;वर ह&#;ण&#;र&#; पर&#;ण&#;म आण&#; प&#;थ&#;व&#;वर&#;ल त&#;य&#;च&#; पर&#;ण&#;म य&#;व&#;षय&#; सख&#;ल म&#;ह&#;त&#; म&#;ळव&#;ण&#;य&#;त मदत क&#;ल&#;.

c फ&#;ल&#;इड ड&#;यन&#;म&#;क&#;स आण&#; एर&#;ड&#;यन&#;म&#;क&#;स: एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; आण&#; फ&#;ल&#;इड ड&#;यन&#;म&#;क&#;समध&#;ल कल&#;पन&#;च&#;य&#; न&#;प&#;णत&#;म&#;ळ&#; ट&#;र&#;न&#;स&#;न&#;क व&#;ग&#;न&#; व&#;म&#;न&#;च&#; वर&#;तन, प&#;ख&#;&#;वर हव&#;च&#;य&#; प&#;रव&#;ह&#;च&#; अन&#;करण आण&#; एअरफ&#;र&#;म एर&#;ड&#;यन&#;म&#;क&#;स य&#;वर&#;ल स&#;श&#;धन&#;च&#; म&#;ह&#;त&#; द&#;ल&#;.

य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त&#;ल त&#;च&#;य&#; क&#;म&#;म&#;ळ&#; व&#;म&#;न&#;च&#; रचन&#; आण&#; क&#;र&#;यक&#;षमत&#;त प&#;रगत&#; झ&#;ल&#;.

d स&#;म&#; स&#;तर न&#;य&#;त&#;रण: कल&#;पन&#;न&#; स&#;म&#; स&#;तर न&#;य&#;त&#;रण&#;वर स&#;श&#;धन क&#;ल&#;, ज&#;य&#;मध&#;य&#; व&#;म&#;न क&#;&#;व&#; अ&#;तर&#;ळ य&#;न&#;च&#;य&#; प&#;ष&#;ठभ&#;ग&#;ल&#; ल&#;ग&#;न असल&#;ल&#;य&#; हव&#;च&#;य&#; प&#;तळ थर&#;च&#; अभ&#;य&#;स करण&#; आण&#; ह&#;त&#;ळण&#; सम&#;व&#;ष&#;ट ह&#;त&#;.

ह&#; स&#;म&#; स&#;तर समज&#;न घ&#;ण&#; आण&#; न&#;य&#;त&#;र&#;त क&#;ल&#;य&#;न&#; ड&#;र&#;ग कम&#; करण&#;, इ&#;धन क&#;र&#;यक&#;षमत&#; व&#;ढवण&#; आण&#; एक&#;ण व&#;हन क&#;र&#;यप&#;रदर&#;शन स&#;ध&#;रण&#; य&#;स&#;ठ&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण पर&#;ण&#;म ह&#;ऊ शकत&#;त.

प&#;र&#;रण&#; आण&#; व&#;रस&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; क&#;म&#;च&#; व&#;य&#;प&#;त&#; त&#;च&#;य&#; त&#;&#;त&#;र&#;क य&#;गद&#;न&#;च&#;य&#; पल&#;कड&#; व&#;ढल&#;.

त&#;च&#; क&#;रक&#;र&#;द आण&#; क&#;त&#;य&#; जगभर&#;त&#;ल व&#;यक&#;त&#;&#;न&#;, व&#;श&#;षत: महत&#;व&#;क&#;&#;क&#;ष&#; श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ, अभ&#;य&#;त&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; आण&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#;त. त&#;च&#; कथ&#; द&#;ढन&#;श&#;चय, च&#;क&#;ट&#; आण&#; स&#;वप&#;न&#;&#;च&#; प&#;ठल&#;ग करण&#;य&#;च&#; शक&#;त&#; दर&#;शवत&#;, ज&#; ज&#;ञ&#;न&#;च&#;य&#; स&#;म&#;&#;न&#; प&#;ढ&#; ढकलण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; अज&#;ञ&#;त श&#;ध&#; प&#;हण&#;ऱ&#;य&#;&#;स&#;ठ&#; एक आदर&#;श म&#;हण&#;न क&#;म करत&#;.

प&#;ह&#;च आण&#; श&#;क&#;षण:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; व&#;ज&#;ञ&#;न, त&#;त&#;रज&#;ञ&#;न, अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; आण&#; गण&#;त (STEM) क&#;ष&#;त&#;र&#;त कर&#;अर करण&#;य&#;स&#;ठ&#; व&#;श&#;षत&#; तर&#;ण मन&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#; श&#;क&#;षण आण&#; प&#;रस&#;र&#;च&#; महत&#;त&#;व ओळखल&#;.

त&#; श&#;क&#;षण&#;क उपक&#;रम&#;&#;मध&#;य&#; सक&#;र&#;यपण&#; ग&#;&#;तल&#;ल&#;, एक अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;च&#; अन&#;भव स&#;म&#;य&#;क करत&#; आण&#; व&#;द&#;य&#;र&#;थ&#;य&#;&#;न&#; STEM मध&#;य&#; त&#;य&#;&#;च&#; आवड ज&#;प&#;सण&#;य&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;त&#;स&#;ह&#;त करत&#;. कल&#;पन&#; य&#;&#;च&#; श&#;क&#;षण&#;स&#;ठ&#;च&#; समर&#;पण

NASA अन&#;भव&#;न&#; शक&#;त&#;च&#; म&#;ह&#;त&#; द&#;ल&#;

खर&#;च, कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; कर&#;त&#;त&#;व&#;म&#;ळ&#; त&#; एक प&#;र&#;रण&#;द&#;य&#; व&#;यक&#;त&#; बनल&#; आह&#;, व&#;श&#;षत: तर&#;ण स&#;त&#;र&#;य&#;&#;स&#;ठ&#;.

अ&#;तर&#;ळ&#;त प&#;रव&#;स करण&#;र&#; पह&#;ल&#; भ&#;रत&#;य मह&#;ल&#; म&#;हण&#;न, त&#;न&#; अडथळ&#; त&#;डल&#; आण&#; ल&#;&#;गभ&#;व&#;न&#; एख&#;द&#;य&#;च&#;य&#; आक&#;&#;क&#;ष&#; आण&#; यश&#;वर मर&#;य&#;द&#; घ&#;ल&#; नय&#; ह&#; द&#;खव&#;न द&#;ल&#;. त&#;च&#; उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;मग&#;र&#; क&#;वळ भ&#;रत&#;तच न&#;ह&#; तर जगभर&#;त&#;ल ल&#;क&#;&#;मध&#;य&#; ग&#;जल&#; आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त त&#;स आण&#; त&#;च&#;य&#; म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न प&#;थ&#;व&#;च&#;य&#; प&#;रदक&#;ष&#;ण&#; प&#;र&#;ण करण&#; ह&#; त&#;च&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;स&#;ठ&#;च&#; समर&#;पण आण&#; उत&#;कटत&#; दर&#;शवत&#;.

त&#;च&#;य&#; यशस&#;व&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;&#;न&#; अस&#;ख&#;य व&#;यक&#;त&#;&#;न&#;, व&#;श&#;षत: महत&#;त&#;व&#;क&#;&#;क&#;ष&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र आण&#; श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ल&#; आह&#;.

त&#;च&#;य&#; य&#;गद&#;न&#;च&#; दखल घ&#;ऊन कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; सन&#;म&#;न&#;र&#;थ अन&#;क व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;स&#;थ&#;, श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#; आण&#; प&#;रस&#;क&#;र द&#;ण&#;य&#;त आल&#; आह&#;त.

व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क श&#;क&#;षण आण&#; स&#;श&#;धन&#;ल&#; च&#;लन&#; द&#;ण&#;, Check क&#;ष&#;त&#;र&#;त मह&#;ल&#;&#;च&#;य&#; सहभ&#;ग&#;स प&#;र&#;त&#;स&#;हन द&#;ण&#; आण&#; त&#;च&#; द&#;ढन&#;श&#;चय, च&#;क&#;ट&#; आण&#; उत&#;क&#;ष&#;टत&#;च&#; व&#;रस&#; प&#;ढ&#; न&#;ण&#; ह&#; य&#; स&#;स&#;थ&#;&#;च&#; उद&#;द&#;ष&#;ट आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; कर&#;त&#;त&#;व&#;च&#; प&#;रभ&#;व अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन आण&#; STEM क&#;ष&#;त&#;र&#;&#;मध&#;य&#; तर&#;ण स&#;त&#;र&#;य&#;&#;च&#;य&#; व&#;ढल&#;ल&#;य&#; स&#;व&#;रस&#;य&#;वर द&#;स&#;न य&#;त&#;.

त&#;च&#;य&#; कथ&#;न&#; तर&#;ण म&#;ल&#;&#;न&#; म&#;ठ&#; स&#;वप&#;न&#; प&#;हण&#;य&#;स आण&#; प&#;र&#;षप&#;रध&#;न क&#;ष&#;त&#;र&#;त त&#;य&#;&#;च&#;य&#; आवड&#;&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#;य&#;स सक&#;षम क&#;ल&#; आह&#;. कल&#;पन&#; ध&#;र&#;य, लवच&#;कत&#; आण&#; स&#;म&#;ज&#;क अडथळ&#; त&#;डण&#;य&#;च&#; प&#;रत&#;क आह&#;.

त&#;च&#; व&#;रस&#; त&#;च&#;य&#; व&#;य&#;वस&#;य&#;क क&#;मग&#;र&#;च&#;य&#; पल&#;कड&#; आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; नम&#;रत&#;, द&#;ढन&#;श&#;चय आण&#; श&#;कण&#;य&#;च&#; आवड य&#;सह त&#;च&#;य&#; व&#;यक&#;त&#;क ग&#;णधर&#;म&#;&#;न&#; त&#;ल&#; ओळखण&#;ऱ&#;य&#;&#;वर क&#;यमच&#; छ&#;प स&#;डल&#; आह&#;. त&#; एक प&#;रत&#;ष&#;ठ&#;त व&#;यक&#;त&#;मत&#;व बनल&#; आह&#; ज&#;न&#; श&#;ध, व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क क&#;त&#;हल आण&#; ज&#;ञ&#;न&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; य&#; भ&#;वन&#;&#;न&#; म&#;र&#;त र&#;प द&#;ल&#; आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; ज&#;वन आण&#; कर&#;त&#;त&#;व क&#;वळ भ&#;रत&#;तच नव&#;ह&#; तर जगभर&#;त&#;ल प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#;.

त&#;च&#; कथ&#; स&#;वप&#;न&#;&#;च&#;य&#; स&#;मर&#;थ&#;य&#;च&#;, कठ&#;र पर&#;श&#;रम आण&#; आव&#;ह&#;न&#;&#;च&#; स&#;मन&#; करत&#;न&#; च&#;क&#;ट&#;च&#; प&#;र&#;व&#; म&#;हण&#;न क&#;म करत&#;. त&#;ऱ&#;य&#;&#;पर&#;य&#;त प&#;ह&#;च&#;न, कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; स&#;म&#;ह&#;क कल&#;पन&#;वर एक अम&#;ट छ&#;प स&#;डल&#; आह&#; आण&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; न&#;वडल&#;ल&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त बदल घडव&#;न आणण&#;य&#;च&#; प&#;रयत&#;न करण&#;ऱ&#;य&#; आण&#; च&#;रस&#;थ&#;य&#; व&#;रस&#; स&#;डण&#;ऱ&#;य&#; व&#;यक&#;त&#;&#;स&#;ठ&#; आदर&#;श म&#;हण&#;न क&#;म क&#;ल&#; आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; सन&#;म&#;न आण&#; प&#;रस&#;क&#;र

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;, प&#;रस&#;द&#;ध भ&#;रत&#;य-अम&#;र&#;कन अ&#;तर&#;ळव&#;र य&#;&#;न&#; त&#;च&#;य&#; स&#;प&#;र&#;ण क&#;रक&#;र&#;द&#;त अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन क&#;ष&#;त&#;र&#;त&#;ल त&#;य&#;&#;च&#;य&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न&#;बद&#;दल आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;च&#;य&#; प&#;र&#;रण&#;द&#;य&#; प&#;रव&#;स&#;बद&#;दल अन&#;क सन&#;म&#;न आण&#; प&#;रस&#;क&#;र म&#;ळ&#;ल&#;.

ह&#; ल&#;ख कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; म&#;ळ&#;ल&#;ल&#;य&#; सन&#;म&#;न आण&#; प&#;रस&#;क&#;र&#;&#;च&#; सर&#;वसम&#;व&#;शक वर&#;णन प&#;रद&#;न करत&#;, त&#;य&#;&#;च&#; महत&#;त&#;व आण&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; व&#;रश&#;वर झ&#;ल&#;ल&#;य&#; प&#;रभ&#;व&#;वर प&#;रक&#;श ट&#;कत&#;.

क&#;&#;ग&#;र&#;सनल स&#;प&#;स म&#;डल ऑफ ऑनर:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; मरण&#;त&#;तर क&#;&#;ग&#;र&#;शनल स&#;प&#;स म&#;डल ऑफ ऑनर म&#;ळ&#;ल&#;, ज&#; य&#;न&#;यट&#;ड स&#;ट&#;ट&#;स क&#;&#;ग&#;र&#;सन&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त&#;ल व&#;श&#;ष&#;ट क&#;मग&#;र&#;स&#;ठ&#; द&#;ल&#; ज&#;ण&#;र&#; सर&#;व&#;च&#;च सन&#;म&#;न आह&#;.

ह&#; प&#;रत&#;ष&#;ठ&#;त प&#;रस&#;क&#;र अश&#; व&#;यक&#;त&#;&#;न&#; ओळखत&#; ज&#;य&#;&#;न&#; र&#;ष&#;ट&#;र&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ क&#;र&#;यक&#;रम&#;त महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न द&#;ल&#; आह&#; आण&#; अपव&#;द&#;त&#;मक ध&#;र&#;य आण&#; अन&#;व&#;षण&#;स&#;ठ&#; वचनबद&#;धत&#; प&#;रदर&#;श&#;त क&#;ल&#; आह&#;.

न&#;स&#; स&#;प&#;स फ&#;ल&#;इट म&#;डल:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;य&#;&#;च&#;य&#; अस&#;म&#;न&#;य क&#;मग&#;र&#;बद&#;दल NASA स&#;प&#;स फ&#;ल&#;इट म&#;डलन&#; सन&#;म&#;न&#;त करण&#;य&#;त आल&#;.

ह&#; पदक अश&#; व&#;यक&#;त&#;&#;न&#; द&#;ल&#; ज&#;त&#; ज&#;य&#;&#;न&#; क&#;र&#; सदस&#;य म&#;हण&#;न अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म यशस&#;व&#;पण&#; प&#;र&#;ण क&#;ल&#; आह&#;. ह&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#; समर&#;पण, क&#;शल&#;य आण&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ उड&#;ड&#;ण दरम&#;य&#;न अन&#;करण&#;य क&#;मग&#;र&#;च&#; प&#;रत&#;क आह&#;.

न&#;स&#; व&#;श&#;ष&#;ट स&#;व&#; पदक:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; एजन&#;स&#;मध&#;ल त&#;य&#;&#;च&#;य&#; अस&#;ध&#;रण स&#;व&#;बद&#;दल आण&#; अ&#;तर&#;ळ व&#;ज&#;ञ&#;न आण&#; स&#;श&#;धन क&#;ष&#;त&#;र&#;त&#;ल त&#;य&#;&#;च&#;य&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न&#;बद&#;दल NASA व&#;श&#;ष&#;ट स&#;व&#; पदक मरण&#;त&#;तर द&#;ण&#;य&#;त आल&#;.

ह&#; पदक NASA द&#;व&#;र&#; एजन&#;स&#;च&#;य&#; म&#;शन आण&#; उद&#;द&#;ष&#;ट&#;&#;मध&#;य&#; अपव&#;द&#;त&#;मक य&#;गद&#;न द&#;ण&#;ऱ&#;य&#; व&#;यक&#;त&#;&#;न&#; द&#;ल&#;ल&#; सर&#;व&#;च&#;च सन&#;म&#;न दर&#;शवत&#;.

न&#;स&#; अपव&#;द&#;त&#;मक स&#;व&#; पदक:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; NASA अपव&#;द&#;त&#;मक स&#;व&#; पदक द&#;ऊन सन&#;म&#;न&#;त करण&#;य&#;त आल&#;, ज&#; NASA च&#;य&#; म&#;शनमध&#;य&#; स&#;तत&#;यप&#;र&#;ण क&#;मग&#;र&#;, उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;मग&#;र&#; क&#;&#;व&#; एजन&#;स&#;च&#;य&#; क&#;म&#;त&#;ल इतर व&#;श&#;ष&#;ट य&#;गद&#;न&#;&#;द&#;व&#;र&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न ओळखत&#;.

ह&#; पदक त&#;च&#;य&#; समर&#;पण, क&#;शल&#;य आण&#; स&#;स&#;थ&#;स&#;ठ&#; क&#;ल&#;ल&#;य&#; उत&#;क&#;ष&#;ट स&#;व&#;च&#; कब&#;ल&#; द&#;त&#;.

न&#;स&#; स&#;प&#;स फ&#;ल&#;इट सन&#;म&#;न प&#;रस&#;क&#;र:

व&#;यक&#;त&#;क पदक&#;&#;व&#;यत&#;र&#;क&#;त, कल&#;पन&#; च&#;वल&#;ल&#; त&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;नच&#;य&#; व&#;श&#;ष&#;ट य&#;गद&#;न&#;बद&#;दल NASA स&#;प&#;स फ&#;ल&#;इट ऑनर प&#;रस&#;क&#;र&#;न&#; सन&#;म&#;न&#;त करण&#;य&#;त आल&#;.

ह&#; प&#;रस&#;क&#;र त&#;च&#; अपव&#;द&#;त&#;मक क&#;मग&#;र&#;, ट&#;मवर&#;क आण&#; त&#;न&#; सहभ&#;ग&#; झ&#;ल&#;ल&#;य&#; स&#;प&#;स शटल म&#;शनच&#;य&#; यश&#;त क&#;ल&#;ल&#;य&#; य&#;गद&#;न&#;च&#; कब&#;ल&#; द&#;त&#;त.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#; ह&#; एक उल&#;ल&#;खन&#;य सन&#;म&#;न आह&#; ज&#; त&#;च&#;य&#; व&#;रस&#;ल&#; श&#;रद&#;ध&#;&#;जल&#; म&#;हण&#;न क&#;म करत&#;.

ह&#; श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#; एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;, व&#;म&#;नच&#;लन आण&#; अवक&#;श व&#;ज&#;ञ&#;न क&#;ष&#;त&#;र&#;त उच&#;च श&#;क&#;षण घ&#;ण&#;ऱ&#;य&#; भ&#;रत&#;य मह&#;ल&#;&#;न&#; द&#;ल&#; ज&#;त&#;. कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; प&#;वल&#;वर प&#;ऊल ठ&#;वण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; STEM व&#;षय&#;&#;मध&#;य&#; कर&#;अर करण&#;य&#;स&#;ठ&#; तर&#;ण स&#;त&#;र&#;य&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ण&#; आण&#; त&#;य&#;&#;न&#; प&#;ठ&#;&#;ब&#; द&#;ण&#; ह&#; त&#;य&#;च&#; उद&#;द&#;ष&#;ट आह&#;.

श&#;क&#;षण&#;क स&#;स&#;थ&#; आण&#; स&#;श&#;धन क&#;&#;द&#;र&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; सन&#;म&#;न&#;र&#;थ जगभर&#;त&#;ल अन&#;क श&#;क&#;षण&#;क स&#;स&#;थ&#; आण&#; स&#;श&#;धन क&#;&#;द&#;र&#;&#;च&#; न&#;व&#; द&#;ण&#;य&#;त आल&#; आह&#;त.

त&#;च&#; व&#;रस&#; प&#;ढ&#; न&#;ण&#;, व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क श&#;क&#;षण&#;ल&#; प&#;र&#;त&#;स&#;हन द&#;ण&#; आण&#; श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ, अभ&#;य&#;त&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#;य&#; भ&#;व&#; प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ण&#; ह&#; य&#; स&#;स&#;थ&#;&#;च&#; उद&#;द&#;ष&#;ट आह&#;.

स&#;र&#;वजन&#;क ओळख आण&#; व&#;रस&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; य&#;गद&#;न आण&#; उपलब&#;ध&#; भ&#;रत&#;त आण&#; आ&#;तरर&#;ष&#;ट&#;र&#;य स&#;तर&#;वर जनत&#;न&#; म&#;ठ&#;य&#; प&#;रम&#;ण&#;वर ओळखल&#;य&#; आह&#;त.

त&#; भ&#;रत&#;त र&#;ष&#;ट&#;र&#;य न&#;यक म&#;हण&#;न स&#;जर&#; क&#;ल&#; ज&#;त&#;, आण&#; त&#;च&#; ज&#;वनकह&#;ण&#; ल&#;ख&#; ल&#;क&#;&#;न&#;, व&#;श&#;षत: मह&#;ल&#;&#;न&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; स&#;वप&#;न&#;&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; अडथळ&#; त&#;डण&#;य&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#;.

श&#;वट&#;, कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; सन&#;म&#;न आण&#; प&#;रस&#;क&#;र त&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;च&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;वर पडल&#;ल&#; ख&#;ल प&#;रभ&#;व आण&#; एक प&#;र&#;रण&#;द&#;य&#; व&#;यक&#;त&#;मत&#;व म&#;हण&#;न त&#;च&#; भ&#;म&#;क&#; प&#;रत&#;ब&#;&#;ब&#;त करत&#;त.

म&#;नव&#; ज&#;ञ&#;न आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क श&#;ध&#;&#;च&#;य&#; प&#;रगत&#;स&#;ठ&#; त&#;च&#;य&#; उल&#;ल&#;खन&#;य य&#;गद&#;न&#;ल&#; अध&#;र&#;ख&#;त कर&#;न, त&#;च&#;य&#; समर&#;पण&#;च&#;, क&#;शल&#;य&#;च&#; आण&#; अग&#;रगण&#;य भ&#;वन&#;च&#; कब&#;ल&#; द&#;ण&#;र&#; ह&#; प&#;रस&#;क&#;र. कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; व&#;रस&#; य&#; सन&#;म&#;न आण&#; प&#;रस&#;क&#;र&#;&#;द&#;व&#;र&#; ज&#;व&#;त आह&#;, भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; त&#;ऱ&#;य&#;&#;पर&#;य&#;त प&#;ह&#;चण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; ज&#;ञ&#;न आण&#; श&#;ध&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;त त&#;य&#;&#;च&#; आवड ज&#;प&#;सण&#;य&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; सन&#;म&#;न

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; सन&#;म&#;न: प&#;र&#;रण&#;द&#;य&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;ल&#; श&#;रद&#;ध&#;&#;जल&#;

पर&#;चय:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;, प&#;रस&#;द&#;ध भ&#;रत&#;य-अम&#;र&#;कन अ&#;तर&#;ळव&#;र, त&#;च&#;य&#; उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;मग&#;र&#;न&#; आण&#; प&#;र&#;रण&#;द&#;य&#; प&#;रव&#;स&#;न&#; जगभर&#;त&#;ल ल&#;क&#;&#;च&#; मन&#; आण&#; मन&#; ज&#;&#;कल&#;.

मध&#;य&#; स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#; आपत&#;त&#; दरम&#;य&#;न त&#;च&#;य&#; द&#;&#;खद न&#;कस&#;न&#;न&#; ज&#;गत&#;क सम&#;द&#;य&#;ल&#; ह&#;दरव&#;न स&#;डल&#;, पर&#;त&#; त&#;च&#; व&#;रस&#; अज&#;नह&#; क&#;यम आह&#;.

ह&#; ल&#;ख कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; आदर&#;&#;जल&#; अर&#;पण करत&#; ज&#;य&#; व&#;व&#;ध म&#;र&#;ग&#;&#;न&#; त&#;य&#;&#;च&#; सन&#;म&#;न क&#;ल&#; ग&#;ल&#;, स&#;जर&#; क&#;ल&#; ग&#;ल&#; आण&#; स&#;मरण क&#;ल&#; ग&#;ल&#;.

श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#; आण&#; स&#;स&#;थ&#;&#;प&#;स&#;न त&#; स&#;म&#;रक आण&#; म&#;ह&#;त&#;पट&#;&#;पर&#;य&#;त, अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;त&#;ल त&#;च&#; उल&#;ल&#;खन&#;य य&#;गद&#;न आण&#; त&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;च&#; च&#;रस&#;थ&#;य&#; भ&#;वन&#; अन&#;क अर&#;थप&#;र&#;ण म&#;र&#;ग&#;&#;न&#; स&#;मरण&#;त र&#;ह&#;ल&#; आह&#;.

श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#; आण&#; श&#;क&#;षण&#;क क&#;र&#;यक&#;रम:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; अस&#;म&#;न&#;य क&#;मग&#;र&#;च&#; स&#;मरण करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; भ&#;व&#; प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#;, त&#;य&#;&#;च&#;य&#; न&#;व&#;न&#; अन&#;क श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#; आण&#; श&#;क&#;षण&#;क क&#;र&#;यक&#;रम&#;&#;च&#; स&#;थ&#;पन&#; करण&#;य&#;त आल&#; आह&#;.

य&#; उपक&#;रम&#;&#;च&#; उद&#;द&#;श महत&#;त&#;व&#;क&#;&#;क&#;ष&#; श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ, अभ&#;य&#;त&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;न&#;, व&#;श&#;षत: मह&#;ल&#;&#;न&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; श&#;क&#;षण&#;क क&#;र&#;य&#;त मदत करण&#; ह&#; आह&#;. कल&#;पन&#; च&#;वल&#; श&#;ष&#;यव&#;त&#;त&#;, उद&#;हरण&#;र&#;थ, एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;, व&#;म&#;नच&#;लन आण&#; अ&#;तर&#;ळ व&#;ज&#;ञ&#;न य&#; व&#;षय&#;त उच&#;च श&#;क&#;षण घ&#;त असल&#;ल&#;य&#; भ&#;रत&#;य मह&#;ल&#;&#;न&#; आर&#;थ&#;क सह&#;य&#;य प&#;रद&#;न करत&#;.

स&#;स&#;थ&#; आण&#; स&#;श&#;धन क&#;&#;द&#;र&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; अवक&#;श स&#;श&#;धन क&#;ष&#;त&#;र&#;त&#;ल प&#;रभ&#;व ओळखल&#; ग&#;ल&#; आह&#;.

य&#; आस&#;थ&#;पन&#; त&#;च&#;य&#; व&#;रस&#;ल&#; श&#;रद&#;ध&#;&#;जल&#; आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क श&#;क&#;षण आण&#; स&#;श&#;धन&#;ल&#; प&#;ढ&#; न&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#; एक व&#;य&#;सप&#;ठ म&#;हण&#;न क&#;म करत&#;त. उद&#;हरण&#;र&#;थ, इ&#;ड&#;यन इन&#;स&#;ट&#;ट&#;य&#;ट ऑफ ट&#;क&#;न&#;ल&#;ज&#;, खरगप&#;र य&#;थ&#;ल कल&#;पन&#; च&#;वल&#; स&#;प&#;स ट&#;क&#;न&#;ल&#;ज&#; स&#;ल, अवक&#;श त&#;त&#;रज&#;ञ&#;न&#;मध&#;य&#; स&#;श&#;धन आण&#; व&#;क&#;स&#;ल&#; प&#;र&#;त&#;स&#;हन द&#;त&#;.

स&#;म&#;रक&#; आण&#; स&#;म&#;रक&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; अवक&#;श स&#;श&#;धन&#;त&#;ल य&#;गद&#;न आण&#; त&#;य&#;&#;च&#; प&#;र&#;रण&#;द&#;य&#; प&#;रव&#;स स&#;म&#;रक&#; आण&#; स&#;म&#;रक&#;&#;च&#;य&#; न&#;र&#;म&#;त&#;द&#;व&#;र&#; स&#;मरण&#;त ठ&#;वण&#;य&#;त आल&#; आह&#;.

य&#; भ&#;त&#;क श&#;रद&#;ध&#;&#;जल&#; त&#;च&#;य&#; अदम&#;य आत&#;म&#;य&#;च&#; आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क ज&#;ञ&#;न&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;त क&#;ल&#;ल&#;य&#; त&#;य&#;ग&#;च&#; स&#;मरण म&#;हण&#;न क&#;म करत&#;त. कल&#;पन&#; च&#;वल&#; म&#;म&#;र&#;यल स&#;प&#;स ग&#;र&#;डन त&#;च&#;य&#; म&#;ळ ग&#;व&#; कर&#;न&#;ल, भ&#;रत&#;त&#;ल, त&#;च&#;य&#; स&#;म&#;त&#;ल&#; समर&#;प&#;त एक श&#;&#;त उद&#;य&#;न आह&#;, ज&#; प&#;रत&#;ब&#;&#;ब आण&#; प&#;र&#;रण&#;स&#;ठ&#; एक स&#;थ&#;न प&#;रद&#;न करत&#;.

च&#;त&#;रपट आण&#; म&#;ह&#;त&#;पट:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; ज&#;वन आण&#; कर&#;त&#;त&#;व व&#;व&#;ध च&#;त&#;रपट आण&#; म&#;ह&#;त&#;पट&#;&#;मध&#;न अमर झ&#;ल&#; आह&#;.

ह&#; स&#;न&#;म&#;ट&#;क क&#;म&#; त&#;च&#;य&#; भ&#;रत&#;त&#;ल व&#;नम&#;र स&#;र&#;व&#;त&#;प&#;स&#;न त&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;च&#;य&#; कर&#;त&#;त&#;व&#;पर&#;य&#;तच&#;य&#; त&#;च&#;य&#; उल&#;ल&#;खन&#;य प&#;रव&#;स&#;च&#; वर&#;णन करत&#;त. त&#;य&#;&#;न&#; त&#;च&#; ज&#;द&#;द, उत&#;कटत&#; आण&#; त&#;च&#;य&#; स&#;वप&#;न&#;&#;च&#; अव&#;चल प&#;रयत&#;न य&#;वर प&#;रक&#;श ट&#;कल&#;, प&#;र&#;क&#;षक&#;&#;न&#; त&#;च&#;य&#; लवच&#;कत&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ल&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;च&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त एक मह&#;ल&#; म&#;हण&#;न त&#;न&#; त&#;डल&#;ल&#;य&#; अडथळ&#;य&#;&#;वर त&#;य&#;&#;न&#; प&#;रक&#;श ट&#;कल&#;.

मरण&#;त&#;तर सन&#;म&#;न आण&#; प&#;रस&#;क&#;र:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#; पद&#;वर आह&#;त

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#;य&#; म&#;त&#;य&#;

1 फ&#;ब&#;र&#;व&#;र&#; र&#;ज&#;, स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;च&#; प&#;थ&#;व&#;च&#;य&#; व&#;त&#;वरण&#;त प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श करत&#;न&#; व&#;घटन झ&#;ल&#;, ज&#;य&#;म&#;ळ&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#;सह सर&#;व स&#;त क&#;र&#; सदस&#;य&#;&#;च&#; न&#;कस&#;न झ&#;ल&#;.

क&#;ल&#;ब&#;य&#; आपत&#;त&#; ह&#; एक व&#;न&#;शक&#;र&#; घटन&#; ह&#;त&#; ज&#;य&#;न&#; ज&#;गत&#;क अ&#;तर&#;ळ सम&#;द&#;य आण&#; स&#;प&#;र&#;ण जग&#;वर ख&#;लवर पर&#;ण&#;म क&#;ल&#;.

स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;, कल&#;पन&#; च&#;वल&#; म&#;शन तज&#;ञ म&#;हण&#;न क&#;म करत अस&#;न, 16 द&#;वस&#;&#;च&#; यशस&#;व&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन म&#;ह&#;म प&#;र&#;ण क&#;ल&#; आह&#;.

तथ&#;प&#;, प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श करत&#;न&#;, प&#;रक&#;ष&#;पण&#;च&#;य&#; व&#;ळ&#; ब&#;ह&#;र&#;ल इ&#;धन ट&#;क&#;त&#;न फ&#;म इन&#;स&#;ल&#;शनच&#; त&#;कड&#; व&#;लग झ&#;ल&#; ह&#;त&#; आण&#; शटलच&#;य&#; ड&#;व&#;य&#; प&#;ख&#;वर आदळल&#; ह&#;त&#;, ज&#;य&#;म&#;ळ&#; थर&#;मल स&#;रक&#;षण प&#;रण&#;ल&#;ल&#; ग&#;भ&#;र न&#;कस&#;न झ&#;ल&#; ह&#;त&#;.

शटलन&#; व&#;त&#;वरण&#;त प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श क&#;ल&#;य&#;न&#;, खर&#;ब झ&#;ल&#;ल&#;य&#; प&#;ख&#;त गरम व&#;य&#; घ&#;सल&#;, ज&#;य&#;म&#;ळ&#; ऑर&#;ब&#;टरच&#; व&#;घटन झ&#;ल&#;.

द&#;र&#;द&#;व&#;न&#;, क&#;र&#; य&#; घटन&#;त&#;न व&#;चल&#; न&#;ह&#; आण&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; न&#;कस&#;न&#;बद&#;दल जगभर&#;त&#;ल ल&#;क&#;&#;न&#; श&#;क व&#;यक&#;त क&#;ल&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; न&#;धन ह&#; अ&#;तर&#;ळ सम&#;द&#;य, भ&#;रत आण&#; जग&#;च&#; म&#;ठ&#; न&#;कस&#;न ह&#;त&#;. अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त ज&#;ख&#;म आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क ज&#;ञ&#;न आण&#; प&#;रगत&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;त अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;न&#; क&#;ल&#;ल&#;य&#; बल&#;द&#;न&#;च&#; त&#; एक स&#;पष&#;ट आठवण ह&#;त&#;.

क&#;ल&#;ब&#;य&#; आपत&#;त&#;च&#;य&#; तप&#;स&#;म&#;ळ&#; NASA च&#;य&#; स&#;रक&#;ष&#; प&#;र&#;ट&#;क&#;ल आण&#; क&#;र&#;यपद&#;धत&#;&#;मध&#;य&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण बदल झ&#;ल&#;.

स&#;प&#;स शटल प&#;र&#;ग&#;र&#;मच&#; व&#;श&#;व&#;स&#;र&#;हत&#; आण&#; स&#;रक&#;ष&#;तत&#; स&#;ध&#;रण&#;य&#;वर, तस&#;च क&#;र&#; एस&#;क&#;प स&#;स&#;टम व&#;ढवण&#; आण&#; अध&#;क कठ&#;र तप&#;सण&#; आण&#; द&#;खभ&#;ल पद&#;धत&#; ल&#;ग&#; करण&#;य&#;वर लक&#;ष क&#;&#;द&#;र&#;त क&#;ल&#; ग&#;ल&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; म&#;त&#;य&#;न&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#;य&#; स&#;रक&#;ष&#;स&#;ठ&#; अत&#;य&#;त क&#;ळज&#; घ&#;त म&#;नव&#; ज&#;ञ&#;न&#;च&#;य&#; स&#;म&#; प&#;ढ&#; ढकलण&#;य&#;च&#; न&#;र&#;ध&#;र कर&#;न, अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन आण&#; स&#;रक&#;ष&#;स&#;ठ&#; नव&#;य&#;न&#; ब&#;&#;ध&#;लक&#; न&#;र&#;म&#;ण क&#;ल&#;.

त&#;च&#; व&#;रस&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त प&#;रव&#;श करण&#;र&#;&#;य&#;&#;च&#;य&#; समर&#;पण आण&#; श&#;र&#;य&#;च&#; स&#;मरण कर&#;न द&#;ण&#;र&#; आह&#; आण&#; त&#; श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ, अभ&#;य&#;त&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#;य&#; भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; स&#;वप&#;न&#;&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; अज&#;ञ&#;त&#;&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;त य&#;गद&#;न द&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; न&#;धन ह&#; एक द&#;&#;खद घटन&#; असल&#; तर&#;, त&#;च&#; स&#;म&#;त&#; त&#;च&#;य&#; कर&#;त&#;त&#;व&#;च&#;, त&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;च&#; आवड आण&#; त&#;च&#;य&#; ट&#;र&#;लब&#;ल&#;ज&#;&#;ग स&#;प&#;र&#;टस&#;ठ&#; प&#;र&#;रण&#; म&#;हण&#;न ज&#;व&#;त आह&#;.

त&#; अडथळ&#; त&#;डण&#;र&#; आण&#; त&#;र&#;पर&#;य&#;त प&#;ह&#;चण&#;य&#;स&#;ठ&#; त&#;च&#;य&#; द&#;ढन&#;श&#;चय&#;न&#; आण&#; वचनबद&#;धत&#;न&#; ल&#;ख&#; ल&#;क&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ण&#;र&#; प&#;यन&#;यर म&#;हण&#;न न&#;हम&#;च स&#;मरण&#;त र&#;ह&#;ल.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ प&#;रव&#;स अपघ&#;त&#;च&#; म&#;ह&#;त&#;

1 फ&#;ब&#;र&#;व&#;र&#; र&#;ज&#;, स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;च&#; प&#;थ&#;व&#;च&#;य&#; व&#;त&#;वरण&#;त प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श करत&#;न&#; द&#;&#;खदपण&#; व&#;घटन झ&#;ल&#;, पर&#;ण&#;म&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#;सह सर&#;व स&#;त क&#;र&#; सदस&#;य&#;&#;च&#; म&#;त&#;य&#; झ&#;ल&#;.

क&#;ल&#;ब&#;य&#; आपत&#;त&#; ह&#; एक व&#;न&#;शक&#;र&#; घटन&#; ह&#;त&#; ज&#;य&#;च&#; अ&#;तर&#;ळ सम&#;द&#;य आण&#; स&#;प&#;र&#;ण जग&#;वर ख&#;लवर पर&#;ण&#;म झ&#;ल&#;.

स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#; म&#;शन, न&#;य&#;क&#;त STS, एक व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन म&#;ह&#;म ह&#;त&#; ज&#;य&#;च&#; उद&#;द&#;श ज&#;वश&#;स&#;त&#;र, भ&#;त&#;कश&#;स&#;त&#;र आण&#; स&#;ह&#;त&#;य व&#;ज&#;ञ&#;न य&#;स&#;रख&#;य&#; व&#;व&#;ध क&#;ष&#;त&#;र&#;&#;मध&#;य&#; प&#;रय&#;ग करण&#; ह&#; आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;, एक न&#;प&#;ण अ&#;तर&#;ळव&#;र आण&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त प&#;रव&#;स करण&#;र&#; पह&#;ल&#; भ&#;रत&#;य व&#;श&#;च&#; मह&#;ल&#;, य&#;&#;न&#; य&#; उड&#;ड&#;ण&#;त म&#;शन तज&#;ञ म&#;हण&#;न क&#;म क&#;ल&#;.

16 ज&#;न&#;व&#;र&#; र&#;ज&#; प&#;रक&#;ष&#;पण&#;च&#;य&#; व&#;ळ&#;, ब&#;ह&#;य इ&#;धन ट&#;क&#;मध&#;न फ&#;म इन&#;स&#;ल&#;शनच&#; त&#;कड&#; त&#;टल&#; आण&#; ऑर&#;ब&#;टरच&#;य&#; ड&#;व&#;य&#; प&#;ख&#;च&#;य&#; अग&#;रभ&#;ग&#;वर आदळल&#;.

य&#; प&#;रभ&#;व&#;म&#;ळ&#; थर&#;मल प&#;र&#;ट&#;क&#;शन स&#;स&#;ट&#;मच&#; ग&#;भ&#;र न&#;कस&#;न झ&#;ल&#;, ज&#;य&#;म&#;ळ&#; शटलच&#;य&#; प&#;न:प&#;रव&#;श&#;च&#;य&#; व&#;ळ&#; न&#;र&#;म&#;ण ह&#;ण&#;र&#;&#;य&#; अत&#; उष&#;णत&#;च&#; स&#;मन&#; करण&#;य&#;च&#; क&#;षमत&#; ध&#;क&#;य&#;त आल&#;.

न&#;कस&#;न अस&#;नह&#;, म&#;शन न&#;य&#;ज&#;त प&#;रम&#;ण&#; च&#;ल&#; र&#;ह&#;ल&#;, क&#;र&#;न&#; 16 द&#;वस&#;&#;च&#;य&#; क&#;ल&#;वध&#;त त&#;य&#;&#;च&#; प&#;रय&#;ग क&#;ल&#;.

तथ&#;प&#;, 1 फ&#;ब&#;र&#;व&#;र&#; र&#;ज&#; प&#;नर&#;प&#;रव&#;श&#;च&#;य&#; टप&#;प&#;य&#;त, शटल प&#;थ&#;व&#;च&#;य&#; द&#;श&#;न&#; उतरत असत&#;न&#;, थर&#;मल प&#;र&#;ट&#;क&#;शन स&#;स&#;टममध&#;ल भ&#;ग&#;म&#;ळ&#; अत&#;उष&#;ण व&#;य&#;&#;न&#; प&#;ख&#;&#;च&#;य&#; स&#;रचन&#;त प&#;रव&#;श करण&#;य&#;च&#; परव&#;नग&#; म&#;ळ&#;ल&#;.

अत&#; उष&#;णत&#;म&#;ळ&#; व&#;&#;गच&#; स&#;रचन&#;त&#;मक ब&#;घ&#;ड झ&#;ल&#;, पर&#;ण&#;म&#; ऑर&#;ब&#;टर त&#;टल&#;.

द&#;र&#;द&#;व&#;न&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#;सह सर&#;व स&#;त क&#;र&#; म&#;&#;बर&#;सन&#; य&#; अपघ&#;त&#;त प&#;र&#;ण गमव&#;व&#; ल&#;गल&#;.

क&#;ल&#;ब&#;य&#; आपत&#;त&#; न&#;स&#; आण&#; ज&#;गत&#;क अ&#;तर&#;ळ सम&#;द&#;य&#;स&#;ठ&#; एक व&#;न&#;शक&#;र&#; धक&#;क&#; ह&#;त&#;. य&#;म&#;ळ&#; अपघ&#;त&#;च&#; क&#;रण श&#;धण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; भव&#;ष&#;य&#;त अश&#;च घटन&#; ट&#;ळण&#;य&#;स&#;ठ&#; उप&#;यय&#;जन&#; र&#;बव&#;ण&#;य&#;स&#;ठ&#; सर&#;वसम&#;व&#;शक तप&#;स करण&#;य&#;स प&#;रव&#;त&#;त क&#;ल&#;.

थर&#;मल प&#;र&#;ट&#;क&#;शन स&#;स&#;टमस&#;ठ&#; मजब&#;त तप&#;सण&#; आण&#; द&#;र&#;स&#;त&#; प&#;रक&#;र&#;य&#;च&#; अभ&#;व य&#;सह अन&#;क स&#;स&#;थ&#;त&#;मक आण&#; त&#;&#;त&#;र&#;क ब&#;घ&#;ड य&#; श&#;क&#;&#;त&#;क&#;ल&#; क&#;रण&#;भ&#;त ठरल&#;ल&#;य&#; तप&#;स&#;त&#;न उघड झ&#;ल&#;.

क&#;ल&#;ब&#;य&#; द&#;र&#;घटन&#;ल&#; प&#;रत&#;स&#;द म&#;हण&#;न, NASA न&#; स&#;प&#;स शटल प&#;र&#;ग&#;र&#;ममध&#;य&#; अन&#;क स&#;रक&#;ष&#; स&#;ध&#;रण&#; आण&#; बदल ल&#;ग&#; क&#;ल&#;.

य&#;मध&#;य&#; स&#;ध&#;र&#;त तप&#;सण&#; प&#;रक&#;र&#;य&#;, क&#;ह&#; घटक&#;&#;च&#; प&#;नर&#;रचन&#; आण&#; प&#;रक&#;ष&#;पण आण&#; प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श&#;दरम&#;य&#;न क&#;र&#; स&#;रक&#;ष&#;वर व&#;ढ&#;व लक&#;ष य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; आण&#; त&#;च&#;य&#; सहक&#;र&#; क&#;र&#; सदस&#;य&#;&#;च&#; न&#;कस&#;न ह&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त ज&#;ख&#;म आण&#; आव&#;ह&#;न&#;&#;च&#; आठवण कर&#;न द&#;ण&#;र&#; ह&#;त&#;.

स&#;रक&#;ष&#;च&#;य&#; उप&#;यय&#;जन&#;&#;मध&#;य&#; स&#;ध&#;रण&#; करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#; कल&#;य&#;ण स&#;न&#;श&#;च&#;त करण&#;य&#;स&#;ठ&#; च&#;ल&#; असल&#;ल&#;य&#; प&#;रयत&#;न&#;&#;च&#; महत&#;त&#;व य&#;वर प&#;रक&#;श ट&#;कण&#;य&#;त आल&#;.

क&#;ल&#;ब&#;य&#; आपत&#;त&#; ह&#; एक द&#;&#;खद घटन&#; असत&#;न&#;, त&#; बदल&#;स&#;ठ&#; उत&#;प&#;र&#;रक म&#;हण&#;नह&#; क&#;म करत&#;, NASA ल&#; त&#;य&#;च&#;य&#; क&#;र&#;यपद&#;धत&#;&#;च&#; प&#;नर&#;म&#;ल&#;य&#;&#;कन करण&#;य&#;स, स&#;रक&#;ष&#;ल&#; प&#;र&#;ध&#;न&#;य द&#;ण&#;य&#;स आण&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;च&#;य&#; स&#;म&#; प&#;ढ&#; ढकलण&#;य&#;स प&#;रव&#;त&#;त करत&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; व&#;रस&#; श&#;र&#;य, द&#;ढन&#;श&#;चय आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क ज&#;ञ&#;न&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;च&#; प&#;रत&#;क म&#;हण&#;न जगत आह&#;, भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; त&#;र&#;पर&#;य&#;त प&#;ह&#;चण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; अज&#;ञ&#;त श&#;धण&#;य&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#; आण&#; स&#;रक&#;ष&#;तत&#; आण&#; श&#;ध&#;स&#;ठ&#; द&#;ढ वचनबद&#;धत&#; क&#;यम ठ&#;वत आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;बद&#;दल क&#;ह&#; तथ&#;य&#;

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;, पह&#;ल&#;य&#; भ&#;रत&#;य-अम&#;र&#;कन अ&#;तर&#;ळव&#;र आण&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;त अग&#;रगण&#;य असल&#;ल&#;य&#;, त&#;च&#;य&#; उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;मग&#;र&#; आण&#; प&#;र&#;रण&#;द&#;य&#; प&#;रव&#;स&#;द&#;व&#;र&#; जग&#;वर अम&#;ट छ&#;प स&#;डल&#;.

ह&#; ल&#;ख कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; ज&#;वन&#;च&#; सर&#;वसम&#;व&#;शक व&#;ह&#;ग&#;वल&#;कन स&#;दर करत&#;, ज&#;य&#;त त&#;च&#; स&#;र&#;व&#;त&#;च&#; वर&#;ष&#;, श&#;क&#;षण, अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न क&#;रक&#;र&#;द आण&#; त&#;च&#; स&#;थ&#;य&#; व&#;रस&#; य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श आह&#;.

प&#;र&#;र&#;भ&#;क ज&#;वन आण&#; श&#;क&#;षण:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; जन&#;म 17 म&#;र&#;च र&#;ज&#; कर&#;न&#;ल, हर&#;य&#;ण&#;, भ&#;रत य&#;थ&#; झ&#;ल&#;.

मध&#;यमवर&#;ग&#;य क&#;ट&#;&#;ब&#;त व&#;ढल&#;ल&#;य&#;, त&#;ल&#; लह&#;नपण&#;प&#;स&#;नच त&#;र&#; आण&#; आक&#;श&#;बद&#;दल आकर&#;षण न&#;र&#;म&#;ण झ&#;ल&#;. त&#;च&#;य&#; मजब&#;त श&#;क&#;षण&#;क य&#;ग&#;यत&#;म&#;ळ&#; त&#;ल&#; च&#;द&#;गडमध&#;ल प&#;ज&#;ब अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; मह&#;व&#;द&#;य&#;लय&#;त&#;न व&#;म&#;न&#;क अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; पदव&#; प&#;र&#;प&#;त झ&#;ल&#;.

त&#;न&#; मध&#;य&#; त&#;च&#; ब&#;चलर पदव&#; म&#;ळवल&#; आण&#; य&#;न&#;यट&#;ड स&#;ट&#;ट&#;समध&#;ल अर&#;ल&#;&#;ग&#;टन य&#;थ&#;ल ट&#;क&#;स&#;स व&#;द&#;य&#;प&#;ठ&#;त&#;न एर&#;स&#;प&#;स अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#;मध&#;य&#; पदव&#;य&#;त&#;तर पदव&#; म&#;ळव&#;ल&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; श&#;क&#;षण&#;क प&#;रव&#;स&#;न&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन क&#;ष&#;त&#;र&#;त त&#;च&#;य&#; भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल यश&#;च&#; प&#;य&#; रचल&#;.

अभ&#;य&#;त&#; म&#;हण&#;न कर&#;अर:

पदव&#;य&#;त&#;तर पदव&#; प&#;र&#;ण क&#;ल&#;य&#;न&#;तर कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; क&#;ल&#;फ&#;र&#;न&#;य&#;त&#;ल न&#;स&#;च&#;य&#; एम&#;स र&#;सर&#;च स&#;&#;टरमध&#;य&#; स&#;श&#;धन श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ म&#;हण&#;न क&#;म क&#;ल&#;.

त&#;न&#; व&#;य&#;गत&#;क&#; स&#;श&#;धन&#;वर लक&#;ष क&#;&#;द&#;र&#;त क&#;ल&#;, व&#;श&#;षत: स&#;गणक&#;य द&#;रव गत&#;श&#;लत&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त व&#;षय&#;&#;वर.

एअरफ&#;इल वर&#;तन&#;च&#; व&#;श&#;ल&#;षण करण&#;य&#;स&#;ठ&#; क&#;र&#;यक&#;षम आण&#; मजब&#;त स&#;गणक&#;य त&#;त&#;र व&#;कस&#;त करण&#;य&#;त त&#;च&#;य&#; क&#;र&#;य&#;न&#; य&#;गद&#;न द&#;ल&#;.

फ&#;ल&#;इड ड&#;यन&#;म&#;क&#;सच&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त&#;ल च&#;वल&#;च&#; क&#;शल&#;य आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन&#;स&#;ठ&#; त&#;च&#;य&#; समर&#;पण&#;न&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;च&#;य&#; भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल प&#;रयत&#;न&#;&#;च&#; प&#;यर&#; तय&#;र क&#;ल&#;.

अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न न&#;वड आण&#; प&#;रश&#;क&#;षण:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; ड&#;स&#;&#;बर मध&#;य&#; NASA अ&#;तर&#;ळव&#;र उम&#;दव&#;र म&#;हण&#;न न&#;वड झ&#;ल&#;.

त&#; ह&#;स&#;टन, ट&#;क&#;स&#;स य&#;थ&#;ल NASA च&#;य&#; ज&#;न&#;सन स&#;प&#;स स&#;&#;टरमध&#;य&#; स&#;म&#;ल झ&#;ल&#; आण&#; त&#;न&#; कठ&#;र प&#;रश&#;क&#;षण घ&#;तल&#; ज&#;य&#;त अ&#;तर&#;ळव&#;र उम&#;दव&#;र श&#;ळ&#;, त&#;&#;त&#;र&#;क प&#;रश&#;क&#;षण आण&#; गहन श&#;र&#;र&#;क आण&#; जगण&#;य&#;च&#; प&#;रश&#;क&#;षण सम&#;व&#;ष&#;ट ह&#;त&#;. च&#;वल&#;न&#; त&#;च&#;य&#; प&#;रश&#;क&#;षण&#;त उत&#;क&#;ष&#;ट क&#;मग&#;र&#; क&#;ल&#; आण&#; मध&#;य&#; त&#;च&#;य&#; पह&#;ल&#;य&#; स&#;प&#;सफ&#;ल&#;इट अस&#;इनम&#;&#;टस&#;ठ&#; न&#;वड झ&#;ल&#;.

अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; अ&#;तर&#;ळ क&#;रक&#;र&#;द श&#;खर&#;वर प&#;ह&#;चल&#; ज&#;व&#;ह&#; त&#;न&#; द&#;न अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;&#;वर उड&#;ड&#;ण क&#;ल&#;.

त&#;च&#; पह&#;ल&#; स&#;प&#;सफ&#;ल&#;इट STS वर म&#;शन स&#;प&#;शल&#;स&#;ट म&#;हण&#;न ह&#;त&#;, ह&#; च&#;थ&#; य&#;एस म&#;यक&#;र&#;ग&#;र&#;व&#;ट&#; प&#;ल&#;ड फ&#;ल&#;इट ह&#;त&#;. 19 न&#;व&#;ह&#;&#;बर र&#;ज&#; स&#;र&#; झ&#;ल&#;ल&#;य&#; य&#; म&#;शनमध&#;य&#; स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण&#;च&#; अभ&#;य&#;स आण&#; त&#;य&#;च&#; व&#;व&#;ध पद&#;र&#;थ आण&#; ज&#;व&#;&#;वर ह&#;ण&#;र&#; पर&#;ण&#;म य&#;स&#;ब&#;ध&#; प&#;रय&#;ग करण&#;य&#;वर लक&#;ष क&#;&#;द&#;र&#;त करण&#;य&#;त आल&#;.

च&#;वल&#;च&#;य&#; भ&#;म&#;क&#;त स&#;प&#;र&#;टन उपग&#;रह त&#;न&#;त करण&#; आण&#; प&#;नर&#;प&#;र&#;प&#;त करण&#; आण&#; शटलच&#;य&#; प&#;रय&#;गश&#;ळ&#;त प&#;रय&#;ग करण&#; य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श ह&#;त&#;.

त&#;च&#; द&#;सर&#; अ&#;तर&#;ळ उड&#;ड&#;ण STS मध&#;ल म&#;शन तज&#;ञ म&#;हण&#;न ह&#;त&#;, ज&#;य&#;च&#; मध&#;य&#; स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#; आपत&#;त&#;मध&#;य&#; द&#;&#;खद अ&#;त झ&#;ल&#;.

16 ज&#;न&#;व&#;र&#; र&#;ज&#; प&#;रक&#;ष&#;प&#;त क&#;ल&#;ल&#;य&#; य&#; म&#;ह&#;म&#;च&#; उद&#;द&#;ष&#;ट ज&#;वश&#;स&#;त&#;र, भ&#;त&#;कश&#;स&#;त&#;र आण&#; य&#;&#;स&#;रख&#;य&#; व&#;षय&#;&#;मध&#;य&#; व&#;व&#;ध प&#;रय&#;ग करण&#;य&#;स&#;ठ&#; ह&#;त&#;. स&#;ह&#;त&#;य व&#;ज&#;ञ&#;न. द&#;र&#;द&#;व&#;न&#;, प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श करत&#;न&#; शटलच&#; व&#;घटन झ&#;ल&#;, पर&#;ण&#;म&#; सर&#;व क&#;र&#; सदस&#;य&#;&#;च&#; न&#;कस&#;न झ&#;ल&#;.

व&#;ज&#;ञ&#;न आण&#; स&#;श&#;धन&#;त य&#;गद&#;न:

एक अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन&#;त महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न द&#;ल&#;.

त&#;न&#; स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण, स&#;प&#;सब&#;र&#;न इम&#;ज&#;&#;ग रड&#;र आण&#; व&#;त&#;वरण&#;य अभ&#;य&#;स&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त प&#;रय&#;ग&#;&#;मध&#;य&#; सक&#;र&#;य सहभ&#;ग घ&#;तल&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;ल&#; क&#;णत&#; प&#;रस&#;क&#;र म&#;ळ&#;ल&#; आह&#;?

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; स&#;प&#;र&#;ण क&#;रक&#;र&#;द&#;त अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न अन&#;क प&#;रस&#;क&#;र आण&#; सन&#;म&#;न म&#;ळ&#;ल&#;.

त&#;ल&#; म&#;ळ&#;ल&#;ल&#;य&#; क&#;ह&#; उल&#;ल&#;खन&#;य प&#;रस&#;क&#;र आण&#; म&#;न&#;यत&#;&#;मध&#;य&#; ह&#; सम&#;व&#;ष&#;ट आह&#;:

क&#;&#;ग&#;र&#;शनल स&#;प&#;स म&#;डल ऑफ ऑनर: कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; मरण&#;त&#;तर क&#;&#;ग&#;र&#;शनल स&#;प&#;स म&#;डल ऑफ ऑनर प&#;रद&#;न करण&#;य&#;त आल&#;, ज&#; य&#;न&#;यट&#;ड स&#;ट&#;ट&#;स क&#;&#;ग&#;र&#;सन&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त&#;ल व&#;श&#;ष&#;ट क&#;मग&#;र&#;स&#;ठ&#; द&#;ल&#; ज&#;ण&#;र&#; सर&#;व&#;च&#;च सन&#;म&#;न आह&#;.

NASA स&#;प&#;स फ&#;ल&#;इट म&#;डल: कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;य&#;&#;च&#;य&#; अस&#;म&#;न&#;य क&#;मग&#;र&#;बद&#;दल NASA स&#;प&#;स फ&#;ल&#;इट म&#;डलन&#; सन&#;म&#;न&#;त करण&#;य&#;त आल&#;.

NASA व&#;श&#;ष&#;ट स&#;व&#; पदक: कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; एजन&#;स&#;मध&#;ल त&#;य&#;&#;च&#;य&#; अस&#;ध&#;रण स&#;व&#;बद&#;दल आण&#; अ&#;तर&#;ळ व&#;ज&#;ञ&#;न आण&#; अन&#;व&#;षण क&#;ष&#;त&#;र&#;त&#;ल त&#;य&#;&#;च&#;य&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न&#;बद&#;दल NASA व&#;श&#;ष&#;ट स&#;व&#; पदक मरण&#;त&#;तर द&#;ण&#;य&#;त आल&#;.

NASA अपव&#;द&#;त&#;मक स&#;व&#; पदक: कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; NASA अपव&#;द&#;त&#;मक स&#;व&#; पदक&#;न&#; सन&#;म&#;न&#;त करण&#;य&#;त आल&#;, ज&#; NASA च&#;य&#; म&#;शनमध&#;य&#; स&#;तत&#;यप&#;र&#;ण क&#;मग&#;र&#;, उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;मग&#;र&#; क&#;&#;व&#; एजन&#;स&#;च&#;य&#; क&#;र&#;य&#;त&#;ल इतर व&#;श&#;ष&#;ट य&#;गद&#;न&#;&#;द&#;व&#;र&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न ओळखत&#;.

NASA Space Flying Honor Awards: व&#;यक&#;त&#;क पदक&#;&#;च&#;य&#; व&#;यत&#;र&#;क&#;त, कल&#;पन&#; च&#;वल&#;ल&#; त&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;नच&#;य&#; व&#;श&#;ष&#;ट य&#;गद&#;न&#;बद&#;दल NASA Space Excursion Honor Awards न&#; सन&#;म&#;न&#;त करण&#;य&#;त आल&#;.

ह&#; प&#;रस&#;क&#;र आण&#; म&#;न&#;यत&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन क&#;ष&#;त&#;र&#;त क&#;ल&#;ल&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण प&#;रभ&#;व आण&#; य&#;गद&#;न प&#;रत&#;ब&#;&#;ब&#;त करत&#;त.

त&#;च&#; समर&#;पण, न&#;प&#;ण&#;य आण&#; प&#;यन&#;यर&#;&#;ग व&#;त&#;त&#; भव&#;ष&#;य&#;त&#;ल श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ, अभ&#;य&#;त&#; आण&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; पत&#;च&#; न&#;व क&#;य ह&#;त&#;?

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#;य&#; पत&#;च&#; न&#;व ज&#;न प&#;यर&#; ह&#;र&#;सन ह&#;त&#;.

ज&#;न-प&#;यर&#; ह&#;र&#;सन ह&#; फ&#;ल&#;इ&#;ग इन&#;स&#;ट&#;रक&#;टर आण&#; व&#;म&#;नच&#;लन ल&#;खक आह&#;त. मध&#;य&#; त&#;य&#;&#;च&#; आण&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; लग&#;न झ&#;ल&#; आण&#; मध&#;य&#; स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#; आपत&#;त&#;मध&#;य&#; त&#;च&#; द&#;&#;खद न&#;धन ह&#;ईपर&#;य&#;त त&#; एक आध&#;र द&#;ण&#;र&#; आण&#; प&#;र&#;मळ ज&#;डप&#; र&#;ह&#;ल&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;च&#; क&#;र&#;य

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;, प&#;रत&#;ष&#;ठ&#;त भ&#;रत&#;य-अम&#;र&#;कन अ&#;तर&#;ळव&#;र, य&#;&#;न&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;रक&#;र&#;द&#;त अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन क&#;ष&#;त&#;र&#;त महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण य&#;गद&#;न द&#;ल&#;.

अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;च&#;य&#; भ&#;म&#;क&#; आण&#; जब&#;बद&#;ऱ&#;य&#;, त&#;च&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क य&#;गद&#;न आण&#; STEM श&#;क&#;षण&#;च&#; प&#;रस&#;र आण&#; भ&#;व&#; प&#;ढ&#;य&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;ण&#;य&#;वर त&#;च&#; प&#;रभ&#;व य&#;सह त&#;च&#;य&#; उल&#;ल&#;खन&#;य क&#;र&#;य&#;च&#; तपश&#;लव&#;र व&#;ह&#;ग&#;वल&#;कन प&#;रद&#;न करण&#;य&#;च&#; य&#; ल&#;ख&#;च&#; उद&#;द&#;श आह&#;.

अ&#;तर&#;ळव&#;र प&#;रश&#;क&#;षण आण&#; म&#;ह&#;म&#;:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न व&#;य&#;पक प&#;रश&#;क&#;षण घ&#;तल&#;, त&#;ल&#; अ&#;तर&#;ळ प&#;रव&#;स&#;स&#;ठ&#; आवश&#;यक क&#;शल&#;य&#; आण&#; ज&#;ञ&#;न द&#;ल&#;.

त&#;च&#;य&#; प&#;रश&#;क&#;षण&#;त श&#;र&#;र&#;क फ&#;टन&#;स, स&#;प&#;सक&#;र&#;फ&#;ट स&#;स&#;टम, स&#;प&#;सव&#;क प&#;रश&#;क&#;षण आण&#; स&#;म&#;य&#;ल&#;शन व&#;य&#;य&#;म य&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श ह&#;त&#;. त&#;न&#; त&#;च&#;य&#; क&#;रक&#;र&#;द&#;त द&#;न स&#;प&#;स शटल म&#;शनवर उड&#;ड&#;ण क&#;ल&#;.

a STS च&#;वल&#;च&#; पह&#;ल&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म, STS, 19 न&#;व&#;ह&#;&#;बर र&#;ज&#; प&#;रक&#;ष&#;प&#;त करण&#;य&#;त आल&#;.

म&#;शन तज&#;ञ म&#;हण&#;न, त&#;न&#; स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त व&#;व&#;ध व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग करण&#;य&#;त महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण भ&#;म&#;क&#; बज&#;वल&#;. च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; स&#;प&#;र&#;टन उपग&#;रह&#;च&#;य&#; त&#;न&#;त&#; आण&#; प&#;नर&#;प&#;र&#;प&#;त&#;मध&#;य&#; द&#;ख&#;ल मदत क&#;ल&#;, ज&#;य&#;न&#; स&#;र व&#;र&#; आण&#; इतर अवक&#;श&#;त&#;ल घटन&#;&#;वर&#;ल ड&#;ट&#; ग&#;ळ&#; क&#;ल&#;.

b STS द&#;र&#;द&#;व&#;न&#;, च&#;वल&#;च&#; द&#;सर&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म, STS, आपत&#;त&#;त स&#;पल&#;.

16 ज&#;न&#;व&#;र&#; र&#;ज&#; स&#;र&#; झ&#;ल&#;ल&#;य&#; य&#; म&#;शनच&#; उद&#;द&#;श व&#;व&#;ध व&#;षय&#;&#;मध&#;य&#; व&#;य&#;पक व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन करण&#; ह&#; आह&#;. तथ&#;प&#;, प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श करत&#;न&#;, स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;च&#; व&#;घटन झ&#;ल&#;, पर&#;ण&#;म&#; च&#;वल&#;सह सर&#;व स&#;त क&#;र&#; सदस&#;य&#;&#;च&#; न&#;कस&#;न झ&#;ल&#;.

व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क य&#;गद&#;न:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;न&#; त&#;च&#;य&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म&#;दरम&#;य&#;न व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग&#;&#;मध&#;य&#; सक&#;र&#;यपण&#; भ&#;ग घ&#;तल&#;, ज&#;य&#;म&#;ळ&#; आम&#;ह&#;ल&#; अवक&#;श&#;त&#;ल व&#;व&#;ध घटन&#; समजण&#;य&#;स ह&#;तभ&#;र ल&#;गल&#;.

त&#;च&#;य&#; क&#;र&#;य&#;मध&#;य&#; म&#;यक&#;र&#;ग&#;र&#;व&#;ट&#; स&#;श&#;धन, स&#;प&#;सब&#;र&#;न इम&#;ज&#;&#;ग रड&#;र आण&#; व&#;त&#;वरण&#;य अभ&#;य&#;स य&#;सह अन&#;क क&#;ष&#;त&#;र&#;&#;च&#; सम&#;व&#;श आह&#;. प&#;रय&#;ग कर&#;न आण&#; ड&#;ट&#; ग&#;ळ&#; कर&#;न, च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क ज&#;ञ&#;न&#;च&#;य&#; प&#;रगत&#;त आण&#; अवक&#;श&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;त य&#;गद&#;न द&#;ल&#;.

STEM श&#;क&#;षण&#;च&#; प&#;रच&#;र:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; श&#;क&#;षण&#;च&#; महत&#;त&#;व ओळखल&#; आण&#; तर&#;ण मन&#;&#;न&#; व&#;ज&#;ञ&#;न, त&#;त&#;रज&#;ञ&#;न, अभ&#;य&#;&#;त&#;र&#;क&#; आण&#; गण&#;त (STEM) मध&#;य&#; कर&#;अर करण&#;य&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;र&#;त आण&#; प&#;र&#;त&#;स&#;ह&#;त करण&#;य&#;च&#; उद&#;द&#;ष&#;ट ठ&#;वल&#;.

एसट&#;ईएम श&#;क&#;षण आण&#; य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त&#;ल कर&#;अरच&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#;य&#;स&#;ठ&#; त&#;न&#; व&#;द&#;य&#;र&#;थ&#;य&#;&#;श&#;, व&#;श&#;षत&#; तर&#;ण म&#;ल&#;&#;स&#;बत सक&#;र&#;यपण&#; सहभ&#;ग घ&#;तल&#;.

च&#;वल&#;च&#; भ&#;रत&#;त&#;ल एक&#; छ&#;ट&#;य&#; शहर&#;त&#;न अ&#;तर&#;ळव&#;र ह&#;ण&#;य&#;च&#; प&#;र&#;रण&#;द&#;य&#; प&#;रव&#;स महत&#;त&#;व&#;क&#;&#;क&#;ष&#; श&#;स&#;त&#;रज&#;ञ आण&#; अभ&#;य&#;त&#;य&#;&#;स&#;ठ&#; एक शक&#;त&#;श&#;ल&#; उद&#;हरण आह&#;.

त&#;न&#; श&#;ळ&#;, मह&#;व&#;द&#;य&#;लय&#; आण&#; व&#;द&#;य&#;प&#;ठ&#;&#;न&#; भ&#;ट&#; द&#;ल&#;य&#;, त&#;च&#; अन&#;भव श&#;अर क&#;ल&#; आण&#; व&#;द&#;य&#;र&#;थ&#;य&#;&#;न&#; आव&#;ह&#;न&#;&#;वर म&#;त करण&#;य&#;स&#;ठ&#; आण&#; त&#;य&#;&#;च&#;य&#; स&#;वप&#;न&#;&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#;य&#;स प&#;रव&#;त&#;त क&#;ल&#;.

व&#;रस&#; आण&#; प&#;रभ&#;व:

कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; उपलब&#;ध&#; आण&#; व&#;रस&#; एक अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;च&#;य&#; महत&#;त&#;वप&#;र&#;ण क&#;म&#;च&#;य&#; पल&#;कड&#; आह&#;.

त&#;च&#; ज&#;वन आण&#; क&#;रक&#;र&#;द जगभर&#;त&#;ल ल&#;क&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; आण&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त आह&#;. त&#;च&#; च&#;क&#;ट&#;, उत&#;कटत&#; आण&#; ट&#;र&#;लब&#;ल&#;झ&#;&#;ग स&#;प&#;र&#;ट ह&#; स&#;मरण कर&#;न द&#;त&#;त क&#; क&#;णत&#;ह&#; स&#;वप&#;न फ&#;र म&#;ठ&#; नसत&#; आण&#; क&#;णत&#;ह&#; अडथळ&#; प&#;र करण&#; फ&#;र म&#;ठ&#; नसत&#;.

च&#;वल&#;च&#; अ&#;तर&#;ळ स&#;श&#;धन&#;त&#;ल य&#;गद&#;न आण&#; त&#;च&#;य&#; अक&#;ल&#; न&#;धन&#;म&#;ळ&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र&#;&#;च&#;य&#; स&#;रक&#;ष&#;स&#;ठ&#; नव&#;न वचनबद&#;धत&#; न&#;र&#;म&#;ण झ&#;ल&#; आण&#; NASA ल&#; त&#;य&#;च&#; प&#;र&#;ट&#;क&#;ल आण&#; क&#;र&#;यपद&#;धत&#; व&#;ढवण&#;य&#;स प&#;रव&#;त&#;त क&#;ल&#;.

स&#;रक&#;ष&#;तत&#;, त&#;त&#;रज&#;ञ&#;न&#;त&#;ल प&#;रगत&#; आण&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क ज&#;ञ&#;न&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; य&#;वर ज&#;रद&#;र भर द&#;ऊन त&#;च&#; व&#;रस&#; अवक&#;श स&#;श&#;धन&#;च&#;य&#; भव&#;ष&#;य&#;ल&#; आक&#;र द&#;त आह&#;.

श&#;व&#;य, STEM श&#;क&#;षण&#;ल&#; च&#;लन&#; द&#;ण&#;य&#;वर च&#;वल&#;च&#; प&#;रभ&#;व, व&#;श&#;षत: तर&#;ण म&#;ल&#;&#;मध&#;य&#;, अत&#;र&#;ज&#;त करत&#; य&#;ण&#;र न&#;ह&#;.

त&#;च&#;य&#; कथ&#;न&#; अस&#;ख&#;य व&#;यक&#;त&#;&#;न&#; STEM क&#;ष&#;त&#;र&#;त कर&#;अर करण&#;य&#;स&#;ठ&#;, अडथळ&#; त&#;ड&#;न आण&#; भ&#;व&#; प&#;ढ&#;य&#;&#;स&#;ठ&#; स&#;ध&#; व&#;स&#;त&#;र&#;त करण&#;य&#;स&#;ठ&#; प&#;र&#;र&#;त क&#;ल&#; आह&#;.

श&#;वट&#;, कल&#;पन&#; च&#;वल&#;च&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न क&#;ल&#;ल&#; क&#;र&#;य, त&#;च&#; व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क य&#;गद&#;न आण&#; STEM श&#;क&#;षण&#;ल&#; च&#;लन&#; द&#;ण&#;य&#;च&#; त&#;च&#; समर&#;पण य&#;न&#; च&#;रस&#;थ&#;य&#; व&#;रस&#; स&#;डल&#; आह&#;.

त&#;च&#; द&#;ढन&#;श&#;चय, ध&#;र&#;य आण&#; अन&#;व&#;षण&#;च&#; आवड जगभर&#;त&#;ल व&#;यक&#;त&#;&#;न&#; प&#;र&#;रण&#; द&#;त र&#;हत&#;, म&#;नव&#; कल&#;पकत&#;च&#;य&#; स&#;मर&#;थ&#;य&#;च&#; आण&#; आपल&#;य&#; व&#;श&#;व&#;ल&#; अध&#;क च&#;&#;गल&#;य&#; प&#;रक&#;र&#; समज&#;न घ&#;ण&#;य&#;च&#;य&#; श&#;ध&#;त ज&#;ञ&#;न&#;च&#; प&#;ठप&#;र&#;व&#; करण&#;य&#;च&#; प&#;र&#;व&#; म&#;हण&#;न क&#;म करत आह&#;.

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; क&#;त&#; व&#;ळ&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त ग&#;ल&#;?

कल&#;पन&#; च&#;वल&#; अ&#;तर&#;ळव&#;र म&#;हण&#;न त&#;च&#;य&#; क&#;रक&#;र&#;द&#;त द&#;न व&#;गव&#;गळ&#;य&#; प&#;रस&#;ग&#; अ&#;तर&#;ळ&#;त ग&#;ल&#;य&#;.

त&#;च&#; पह&#;ल&#; अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;च&#;य&#; Demand म&#;ह&#;म&#;वर ह&#;त&#;, ज&#; 19 न&#;व&#;ह&#;&#;बर र&#;ज&#; प&#;रक&#;ष&#;प&#;त झ&#;ल&#; ह&#;त&#;. च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; य&#; उड&#;ड&#;ण&#;त म&#;शन तज&#;ञ म&#;हण&#;न क&#;म क&#;ल&#; आण&#; स&#;क&#;ष&#;म ग&#;र&#;त&#;व&#;कर&#;षण&#;श&#; स&#;ब&#;ध&#;त व&#;व&#;ध व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क प&#;रय&#;ग&#;&#;मध&#;य&#; य&#;गद&#;न द&#;ल&#;.

त&#;च&#; द&#;सर&#; आण&#; अ&#;त&#;म अ&#;तर&#;ळ म&#;ह&#;म स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#;वर द&#;ख&#;ल ह&#;त&#;.

STS न&#;व&#;च&#; म&#;शन, 16 ज&#;न&#;व&#;र&#; र&#;ज&#; ल&#;&#;च करण&#;य&#;त आल&#;. च&#;वल&#; य&#;&#;न&#; प&#;न&#;ह&#; एकद&#; म&#;शन तज&#;ञ म&#;हण&#;न क&#;म क&#;ल&#;, ज&#;वश&#;स&#;त&#;र, भ&#;त&#;कश&#;स&#;त&#;र आण&#; स&#;ह&#;त&#;य व&#;ज&#;ञ&#;न य&#;स&#;रख&#;य&#; क&#;ष&#;त&#;र&#;त व&#;ज&#;ञ&#;न&#;क स&#;श&#;धन करण&#;य&#;त ग&#;&#;तल&#;ल&#;.

द&#;र&#;द&#;व&#;न&#;, 1 फ&#;ब&#;र&#;व&#;र&#; र&#;ज&#; स&#;प&#;स शटल क&#;ल&#;ब&#;य&#; प&#;न&#;ह&#; प&#;रव&#;श करत&#;न&#; व&#;घट&#;त झ&#;ल&#;य&#;म&#;ळ&#; STS म&#;ह&#;म&#;च&#; द&#;&#;खद अ&#;त झ&#;ल&#;.

य&#; व&#;न&#;शक&#;र&#; घटन&#;म&#;ळ&#; कल&#;पन&#; च&#;वल&#;सह सर&#;व स&#;त क&#;र&#; सदस&#;य&#;&#;च&#; म&#;त&#;य&#; झ&#;ल&#;.